Zielęcin (wieś w powiecie pajęczańskim)

Zobacz też: Zielęcin w innych znaczeniach tej nazwy.
Zielęcin
wieś
Ilustracja
Szkoła Podstawowa
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

pajęczański

Gmina

Rząśnia

Liczba ludności (III 2011)

492[2]

Strefa numeracyjna

44

Kod pocztowy

98-332[3]

Tablice rejestracyjne

EPJ

SIMC

0551326

Położenie na mapie gminy Rząśnia
Mapa konturowa gminy Rząśnia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zielęcin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Zielęcin”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zielęcin”
Położenie na mapie powiatu pajęczańskiego
Mapa konturowa powiatu pajęczańskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zielęcin”
Ziemia51°13′10″N 19°05′43″E/51,219444 19,095278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zielęcin – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Rząśnia[4][5].

Miejscowość ma zwartą zabudowę, większość domów znajduje się przy drodze gminnej z Rząśni do Stróży. W pobliżu wschodniej części wsi przebiega droga wojewódzka nr 483 (Częstochowa – Łask).

Integralne części wsi

Integralne części wsi Zielęcin[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0551332 Huby część wsi

Historia

Historia wsi sięga czasów piastowskich. Kasper Niesiecki i Paprocki wymieniają Zielęcin wśród włości, które Bolesław III Krzywousty nadał Wrszowcom – swoim stronnikom, uchodźcom z Czech.

W 1552 Żellaczyn w powiecie radomskim, w województwie sieradzkim należał do parafii św. Mateusza Rząśni w archidiecezji gnieźnieńskiej. Wieś w tym czasie płaciła dziesięcinę kanonii gnieźnieńskiej, a do plebanii w Rząśni tylko kolędę po groszu z łanu. W Zielęcinie znajdowało się 11 zagród kmiecych. Włościanie posiadali łącznie 8 łanów ziemi. Przy osadzie istniał dwór i folwark szlachecki. Według regestrów podatkowych z tego okresu, dziedzicem dóbr Żellaczyn był Balyenski – Balinski herbu Jastrzębiec.

W XVII Zielęcin należał do rodziny Potworowskich herbu Dębno. Jan Jerzy Potworowski (zm. 1627) był skarbnikiem (1607) i sędzią ziemskim sieradzkim[6].

Lustracje dóbr królewskich z 1632[7] i 1665 wzmiankują Zalęczin, opisany jest tam o długotrwały konflikt włościan z królewskiej wsi Bądków a Potworowskimi, którzy bezprawnie niszczyli kopce graniczne i zajmowali pastwiska, pola i lasy królewskie (bądkowskie)[8].

W 1827 Zielęcin administracyjnie należał do gminy Rząśnia w powiecie radomskim, w obwodzie piotrkowskim, w województwie kaliskim. We wsi było 27 zagród i 204 mieszkańców[9]. W 1863 ówczesny właściciel majątku ziemskiego Zielęcin Stanisław Walewski, wziął czynny udział w powstaniu styczniowym, pełnił funkcję naczelnika powiatu piotrkowskiego. Po aresztowaniu, został osądzony i wyrokiem audytoriatu polowego z 30 października 1863 pozbawiono go praw stanu i zesłano na Syberię[10].

Od przełomu XIX/XX wieku dobra Zielęcin należały do rodziny Lichodziejewskich. Przy folwarku (1149 mórg) znajdował się dwór, 8 domów i 61 mieszkańców. Wieś liczyła 291 mieszkańców, 27 domostw i zajmowała 205 mórg gruntu.

W II Rzeczypospolitej terytorialnie wieś należała do gminy Rząśnia w powiecie radomszczańskim, w województwie łódzkim. Podlegała pod sąd pokoju w Brzeźnicy i sąd okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim[11].

Po II wojnie światowej majątek ziemski w Zielęcinie rozparcelowano na mocy dekretu o reformie rolnej, a zrujnowany w czasie wojny dwór Lichodziejewskich został rozebrany.

W PRL-u wieś o charakterze rolniczym ze szkołą podstawową, kółkiem rolniczym i zlewnią mleka. Miejscowość należała do gminy Rząśnia w powiecie radomszczańskim (od 1956 w powiecie pajęczańskim), w województwie łódzkim. W latach 1975–1998 miejscowość położona była województwie piotrkowskim.

Od 2002 w pobliżu Zielęcina trwają prace wydobywcze kopalni węgla brunatnego Bełchatów, usytuowany jest tam wkop odkrywki Szczerców.

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161170
  2. ↑ Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [w:] Narodowy Spis Powszechny 2011 [on-line]. Główny urząd statystyczny. [dostęp 2015-09-28].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1603 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 14, s. 311.
  7. ↑ Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1628-1632, cz. II, s. 120.
  8. ↑ Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1659-1665, cz. II, s. 55.
  9. ↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, t. 2, s. 330.
  10. ↑ Jan Szubert, Pamiętnik częstochowianina – powstańca styczniowego, oprac. Zofia Strzyżewska, Częstochowa 2012, strona 95 (przypisy).
  11. ↑ Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa z 1928.

Bibliografia

  • Jan Łaski, Liber Beneficiorum
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom 14, s 593-594.
  • Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, T. 8, Lipsk, 1841.
  • http://www.rzasnia.pl/www/?page_id=566 Gmina Rząśnia.
  • p
  • d
  • e
Gmina Rząśnia

Siedziba gminy: Rząśnia

Wsie
  • Augustów
  • Będków
  • Biała
  • Broszęcin
  • Gawłów
  • Kodrań
  • Kopy
  • Krysiaki
  • Marcelin
  • Rekle
  • Rząśnia
  • Stróża
  • Suchowola
  • Ścięgna
  • Zabrzezie
  • Zielęcin
  • Żary
Kolonie
Osada leśna
  • Stróża
Przysiółek
Części wsi
  • Ameryka
  • Buk
  • Czworaki Broszęckie
  • Dolna
  • Działy
  • Glidzin
  • Gołębiniec
  • Gonisko
  • Górka Rząsińska
  • Holandia
  • Huby
  • Huby Reklowskie
  • Krysiaki Będkowskie
  • Krysiaki Broszęckie
  • Pęciaki
  • Rychłówek
  • Rżów
  • Stanisławek
  • Stróża-Kolonia
  • Sucha
  • Środkowa
  • Trzcinica
  • Ugoda
  • Wykno
  • Zasusze
  • Żabia Ulica
Przysiółek wsi
  • Józefina
Części kolonii
  • Krzyżówka
  • Łopaty
  • Stary Ogród
Nieoficjalna
kolonia wsi

Herb gminy Rząśnia

  • p
  • d
  • e
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
  • Działoszyn
  • Pajęczno
Gminy wiejskie
  • Kiełczygłów
  • Nowa Brzeźnica
  • Rząśnia
  • Siemkowice
  • Strzelce Wielkie
  • Sulmierzyce

Herb powiatu pajęczańskiego

  • p
  • d
  • e
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
  • Borowno (do 1868)
  • Borzykowa (do 1868)
  • Brudzice (do 1954)
  • Brzeźnica (1877–1954)
  • Dąbrowa Zielona
  • Dmenin (1868–1954)
  • Dobryszyce
  • Dworszowice (do 1877)
  • Dziepułć (do 1868)
  • Garnek (do 1954)
  • Gidle
  • Gomunice (od 1973)
  • Gosławice (do 1954)
  • Kłomnice (od 1948)
  • Kobiele (Wielkie)
  • Kodrąb (od 1973)
  • Konary (do 1953)
  • Koniecpol (do 1954)
  • Kruszyna
  • Lgota Wielka (od 1973)
  • Ładzice (od 1953)
  • Maluszyn (do 1954)
  • Masłowice
  • Pajęczno (do 1954)
  • Pławno (1927–54)
  • Prusicko (do 1874)
  • Przerąb (do 1954)
  • Radomsk(o) (1867-1914, 1919-54 i od 1973)
  • Radziechowice (do 1953)
  • Rudniki (1916-19)
  • Rząśnia (do 1954)
  • Rzeki (do 1947)
  • Stobiecko Miejskie (1914-19)
  • Sulmierzyce (do 1954)
  • Smotryszów (do 1868)
  • Wielgomłyny
  • Zamoście (do 1954)
  • Zawada (1953–54)
  • Żytno
Gromady
(1954–72)
  • Bartodzieje Bankowe (1954–61)
  • Bąkowa Góra (1954–72)
  • Biała (1954–55 →)
  • Bogumiłowice (1954–55 →)
  • Borowno (1954–57 →)
  • Borzykowa (1954–72)
  • Brudzice (1954–59)
  • Brzeźnica Nowa (1954–55 →)
  • Chorzenice (1954–55 →)
  • Chrzanowice (1954–68)
  • Cielętniki (1954–68)
  • Ciężkowice (1954–61)
  • Dąbrowa Zielona (1954–72)
  • Dmenin (1954–72)
  • Dobryszyce (1954–72)
  • Dubidze (1954–55 →)
  • Dworszowice Pakoszowe (1954–55 →)
  • Gajęcice (1954–55 →)
  • Garnek (1954–72)
  • Gidle (1954–72)
  • Gomunice (1954–72)
  • Gosławice (1954–72)
  • Huta Drewniana (1954–59)
  • Jedlno Poduchowne (1954–72)
  • Kietlin (1954–61)
  • Kłomnice (1954–72)
  • Kobiele Wielkie (1954–72)
  • Kodrąb (1954–72)
  • Koniecpol (1959 →)
  • Koniecpol Stary (1954–58)
  • Konstantynów (1954–55 →)
  • Kraszewice (1954–68)
  • Kruszyna (1954–72)
  • Krzemieniewice (1954–61)
  • Krzętów (1954–59)
  • Lgota Wielka (1954–72)
  • Ładzice (1954–72)
  • Łęg (1954–57)
  • Łysiny (1954–58)
  • Makowiska (1954–55 →)
  • Maluszyn (1954–72)
  • Masłowice (1954–72)
  • Okołowice (1954–58)
  • Orzechów (1954–58)
  • Pacierzów (1954–57)
  • Pajęczno (1954–55 →)
  • Piaski (1954–57)
  • Pławno (1954–72)
  • Płoszów (1954–61)
  • Prusicko (1954–55 →)
  • Przerąb (1954–72)
  • Radomsko (1961–72)
  • Rząśnia (1954–55 →)
  • Rzejowice (1954–72)
  • Rzerzęczyca / Rzerzęczyce (1954–72)
  • Silnica (1954–58)
  • Silniczka (1954–58)
  • Skrzydlów (1954–61)
  • Soborzyce (1954–68)
  • Sokola Góra (1954–68)
  • Stobiecko Miejskie (1954–61)
  • Stróża (1954–55 →)
  • Strzałków (1954–72)
  • Sulmierzyce (1954–55 →)
  • Teklinów (1954–72)
  • Wielgomłyny (1954–72)
  • Wiewiec (1954–55 →)
  • Wistka (1954–55 →)
  • Witkowice (1954–61)
  • Włynice (1954–57)
  • Wola Blakowa (1954–59)
  • Wólka Prusicka (1954–55 →)
  • Zagórze (1954–68)
  • Zakrzówek (1954–72)
  • Zamoście (1954–55 →)
  • Zawada (1954–72)
  • Żytno (1954–72)
Legenda
  • do 1922 Nowo–Radomsk