Andrônico Comneno (filho de João II)

 Nota: Não confundir com o imperador Andrônico I Comneno.
Andrônico Comneno
Sebastocrator do Império Bizantino
Nascimento c. 1108
  Constantinopla
Morte 1142 (34 anos)
Cônjuge Irene
Descendência Maria Comnena
João Ducas Comneno
Teodora Comnena
Eudóxia Comnena
Aleixo Comneno
Casa Dinastia Comnena
Pai João II Comneno
Mãe Piroska da Hungria

Andrônico Comneno (português brasileiro) ou Andrónico Comneno (português europeu) (em latim: Andronicus Comnenus; em grego: Ἀνδρόνικος Κομνηνός; romaniz.: Andronikos Komnenos) era o terceiro herdeiro e segundo filho do imperador bizantino João II Comneno (r. 1118–1143) com sua esposa húngara Piroska (Irene).

Provavelmente em 1122, quando seu irmão foi elevado como coimperador, teria sido nomeado sebastocrator com seus demais irmãos. Desde 1129, seguiu seu pai nas inúmeras campanhas realizadas contra os vizinhos imperiais, sobretudo o Reino da Hungria, os turcos seljúcidas e o Reino Armênio da Cilícia. Durante a campanha contra o último, em 1142, viria a falecer.

Biografia

João II Comneno

Andrônico Comneno nasceu ca. 1108/1109, a terceira criança e segundo filho do imperador João II Comneno (r. 1118–1143) e sua esposa húngara, a imperatriz Irene.[1] Provavelmente em 1122, quando seu irmão mais velho Aleixo foi elevado a coimperador, recebeu a posição de sebastocrator junto com seus irmãos mais jovens Isaac e Manuel.[2]

Muito cedo Andrônico envolver-se-ia em questões militares. Sua primeira campanha ocorreu em 1129, quando acompanhou seu pai em sua vitória decisiva contra os húngaros. Como seus outros irmãos, também acompanhou João II durante suas sucessivas campanhas contra os turcos seljúcidas na Ásia Menor.[3] Os poetas cortesões Miguel Itálico e Teodoro Pródromo louvaram sua habilidade militar, com o primeiro inclusive comparando-o com os heróis mitológicos da Ilíada.[4]

Andrônico morreu em agosto de 1142, logo após seu irmão mais velho Aleixo. Os irmãos haviam novamente seguido seu pai, que à época estava realizando campanha contra o Reino Armênio da Cilícia, mas em Ataleia Aleixo subitamente adoeceu e faleceu. Andrônico, que assim tornar-se-ia o herdeiro aparente, viveu por pouco tempo antes de sucumbir também. Enquanto João II continuou sua campanha, o terceiro irmão Isaac levou seus corpos para Constantinopla, onde foram sepultados no Mosteiro de Cristo Pantocrator.[5]

Família

Andrônico Comneno casou-se em ca. 1124 com uma mulher chamada Irene, cuja família e origem são desconhecidos, exceto por uma referência por um poeta desconhecido que alegou num poema encomiástico dela que ela descendia dos Enéadas.[6] O casal teve vários filhos:

  • Maria Comnena, que se casou com Teodoro Dasíota e, em seguida, com João Cantacuzeno.[7]
  • João Ducas Comneno (m. ca. 17 de setembro de 1176), que se casou com uma Taronitissa (primeiro nome desconhecido) e teve uma filha, Maria Comnena, rainha de Jerusalém.[8]
  • Teodora Comnena (m. 2 de janeiro de 1184), que se casou com o duque Henrique II da Áustria.[9]
  • Eudóxia Comnena, que se casou com um primeiro marido de nome desconhecido e depois com Miguel Gabras. Ela também foi amante de Andrônico I.[10]
  • Aleixo Comneno, assassinado em 1183, que se casou com Maria Ducena com quem teve dois filhos de vida curta. Acredita-se ter sido amante de Maria de Antioquia (viúva de Manuel I) e comandou o conselho regencial para o filho dela, Aleixo II.[11]

Referências

  1. Varzos 1984, p. 357.
  2. Varzos 1984, p. 357, esp. nota 5.
  3. Varzos 1984, p. 358.
  4. Varzos 1984, p. 358–359.
  5. Varzos 1984, p. 359–361.
  6. Varzos 1984, p. 361–362.
  7. Cawley 2011, MARIA Komnene Cites: Niketas Choniates, Liber VII de Rebus Gesti Manuelis Comneni, 1, p. 68; Ioannes Kinnamos Liber III, 9, p. 109.
  8. Cawley 2011, IOANNES Doukas Komnenos Cites: For the wife (Rüdt-Collenberg (1975) [no book title given], p. 125, footnote 30; and other sources); Para a filha (RHC, Historiens occidentaux I, Historia Rerum in partibus transmarinis gestarum ("L'estoire de Eracles Empereur et la conqueste de la terre d'Outremer") XX.I, p. 942).
  9. Cawley 2011, THEODORA Komnene Cita: para o casamento, (Anais Melicenses 1149, MGH SS IX, p. 504; e outras fontes)
  10. Cawley 2011, EVDOKIA Komnene Cites Nicetas Coniates, Liber III Rerum a Manuele Comneno Gestarum, 2, p. 135; Nicetas Coniates, Liber IV Rerum a Manuele Comneno Gestarum, 1, p. 1; João Cinamo Liber V, 8, p. 226.
  11. Choniates, p. 293.

Bibliografia

  • Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών, Τόμος Β' [A Genealogia dos Comnenos: Volume II] (PDF). Tessalônica: Byzantine Research Centre. Consultado em 26 de maio de 2016. Arquivado do original (PDF) em 3 de março de 2016 
  • Cawley, Charles (14 de fevereiro de 2011), Byzantium 1057-1204:, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy 
  • Coniates, Nicetas, Imperium Alexii Comneni Porphyrogeniti Manuelis filii, 1, p. 293