İsmail Haniye

İsmail Haniye
2020'de Haniye
4. Filistin Başbakanı
Görev süresi 29 Mart 2006 - 2 Haziran 2014
Başkan	Mahmud Abbas
Yerine geldiği	Ahmed Kurey
Yerine gelen	Rami Hamdallah
Hamas Siyasi Büro Başkanı
Görev süresi 6 Mayıs 2017 - 31 Temmuz 2024
Başkan Yardımcısı	Salih el Aruri
Yerine geldiği	Halid Meşal
Yerine gelen	Yahya Sinvar
Gazze Şeridi'ndeki Hamas Şefi
Görev süresi 2 Haziran 2014 - 13 Şubat 2017
Yerine gelen	Yahya Sinvar
Kişisel bilgiler
Doğum	1962/1963 Gazze Şeridi, Filistin
Ölüm	31 Temmuz 2024 (61-62 yaşında) Tahran, İran
Ölüm nedeni	Suikast
Milliyeti	Filistinli
Partisi	Hamas
Çocuk(lar)	13
Bitirdiği okul	Gazze İslam Üniversitesi
Dini	Sünni İslam

İsmail Haniye (1962/1963 - 31 Temmuz 2024), Filistinli siyasetçi, Filistin Ulusal Yönetimi'nin eski başbakanı. Hamas'ın görev başındayken öldürülen Siyasi Büro eski Başkanı.^[1]

1963'te Gazze Şeridi'ndeki Elşati mülteci kampında dünyaya geldi.^[2] Ailesi 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Aşkelon şehrinden kaçarak mülteci durumuna düşmüştü. 1987'de Gazze İslam Üniversitesi'nden mezun oldu.^[3] 1989'da I. İntifada'ya katıldığı ve Hamas üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1992'de serbest bırakıldıktan sonra, İsrail tarafından diğer İslami Cihad ve Hamas üyesi 415 kişilik grubun arasına katılıp, Güney Lübnan'a sürüldü.^[4] Ertesi yıl Gazze'ye geri döndü.^[5]

1999'dan 2004'e kadar, Hamas genel sekreteri Şeyh Ahmet Yasin'in özel kalem müdürlüğünü yaptı. Aralık 2005'te yapılan ve 25 Ocak 2006'da tekrarlanan Filistin Yasama Konseyi seçimlerinde Hamas lideri Halid Meşal'in Şam'da sürgünde bulunmasından dolayı listenin en başında yer aldı. Hamas'ın 132 sandalyeden 74'ünü aldığı seçimler sonucunda Haniye, 16 Şubat 2006'da Hamas'ın başbakan adayı olarak açıklandı. 19 Şubat'ta, ABD ve İsrail'in karşı çıkmalarına rağmen Filistin başkanı Mahmud Abbas tarafından başbakanlığa atandı. Ekim 2006'da Gazze'de El Fetih ile Hamas üyelerinin çarpışmaları sırasında konvoyuna düzenlenen saldırıdan kurtuldu. Mayıs 2007'de İsrail'in evine karşı düzenlediği füze saldırısını atlattı.

Haziran 2007'de Gazze Şeridi'ndeki Hamas ile El Fetih arasındaki çatışmaların zirveye çıkması üzerine, Filistin devlet başkanı Mahmud Abbas tarafından görevinden alındı.

Haniyeh evli ve 13 çocuğa sahiptir. 2009'da aile, Kuzey Gazze Şeridi'nde bulunan El-Şati mülteci kampında yaşamaktaydı. Haniyeh'in kardeşleri Kholidia, Laila ve Sabah, İsrail vatandaşıdır ve güney İsrail'deki Tel as-Sabi'de yaşamaktadır. Kholidia ilk olarak Tel as-Sabi'ye taşındı, ardından iki kız kardeşi de geldi. Kholidia'nın kocası, "Burada yaşamımız normal ve böyle devam etmesini istiyoruz" dedi. İddia edenlere göre İsrail vatandaşlıklarını korumak amacıyla Tel as-Sabi'de kalmaktadırlar. Üç kız kardeşin çocuklarından bazıları İsrail Savunma Kuvvetleri'nde (IDF) görev yapmıştır.^[6]

2012'de İsrail yetkilileri, Haniyeh'in kız kardeşi Suhila Abd el-Salam Ahmed Haniyeh ve kritik bir kalp tedavisi gerektiren eşi için Gazze'deki hastanelerde tedavi edilemeyen acil bir tedavi talebini kabul etti. Başarılı bir tedavinin ardından ikili, İsrail'in Petah Tikva'daki Rabin Tıp Merkezi'nde tedavi gördükten sonra Gazze'ye döndü. Haniyeh'in torunu Kasım 2013'te bir İsrail hastanesinde tedavi gördü ve kayınvalidesi Haziran 2014'te bir İsrail hastanesinde tedavi gördü. 2014 İsrail-Gazze Savaşı'nın ardından, Haniyeh'in kızı, rutin bir işlem sırasında komplikasyonlar yaşadıktan sonra acil tedavi için Tel Aviv'deki bir İsrail hastanesinde bir hafta geçirdi.^[7][8]

Eylül 2016'da Haniyeh, eşi ve iki oğluyla birlikte, Hac ibadeti için Gazze'den ayrıldı. Bu seyahat, bir kampanya başlangıcı olarak yorumlanmış ve Haniyeh'in Halid Meşal'in yerine geçeceği yönündeki raporları güçlendirmiştir. Ayrıca 2020'de İran'ın Tahran şehrinde, Kasım Süleymani'nin cenazesine katılmıştır.^[9][10][11] Haniyeh Katar'da yaşamaktaydı.^[12][13]

Haniye, İran'da seçimleri kazanan Mesud Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katılmak üzere Tahran'a geldi ve törende bulundu. Törenden sonra Tahran'ın kuzeyinde bulunan Devrim Muhafızları'na ait askeri lojmana gitti. 31 Temmuz 2024'ün ilk saatlerinde lojmana İsrail Ordusu tarafından yapılan saldırı sonucu öldürüldü.^[14][15]

Wikimedia Commons'ta İsmail Haniye ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.