Chariklo'nun halkaları
Yaklaşık 250 kilometre (160 mi) çapındaki küçük gezegen ve centaur 10199 Chariklo, doğrulanmış halkalara sahip en küçük ikinci gök cismi (2060 Chiron en küçüğüdür[1]) ve gaz devleri ile buz devlerinden sonra Güneş Sistemi'nde keşfedilen beşinci halkalı gök cismidir.[2] Chariklo'nun etrafında, 9 kilometrelik (6 mi) bir boşlukla ayrılmış, 6–7 km (4 mil) ve 2–4 km (2 mil) genişliğinde iki dar ve yoğun banttan oluşan parlak bir halka sistemi bulunur.[2][3] Halkalar, Chariklo'nun merkezinden yaklaşık 400 kilometre (250 mi) mesafede, Dünya ile Ay arasındaki mesafenin binde biri kadar bir uzaklıkta dönerler. Keşif, 3 Haziran 2013 tarihinde bir yıldız örtülmesi gözlemi sırasında Güney Amerika'da Arjantin, Brezilya, Şili ve Uruguay'ın çeşitli yerlerindeki on teleskobu kullanan bir gök bilimci ekibi tarafından yapıldı ve 26 Mart 2014'te duyuruldu.[2]
Bir küçük gezegenin etrafında bir halka sisteminin varlığı beklenmeyen bir durumdu çünkü halkaların yalnızca çok daha büyük kütleli cisimler etrafında kararlı olabileceği düşünülüyordu. Küçük cisimler etrafındaki halka sistemleri, doğrudan görüntüleme ve yıldız örtülmesi teknikleriyle aranmalarına rağmen daha önce keşfedilememişti.[2] Chariklo'nun halkaları en fazla birkaç milyon yıllık bir süre içinde dağılmalıdır, bu nedenle ya çok gençtirler ya da halkaların kütlesine yakın bir kütleye sahip çoban uydular tarafından aktif olarak tutulmaktadırlar.[2][4][5] Ekip, halkalara Brezilya'nın kuzey ve güney kıyı sınırlarını oluşturan iki nehirden esinlenerek Oiapoque (içteki daha yoğun halka) ve Chuí (dış halka) adlarını vermiştir. Resmi isim talebi daha sonraki bir tarihte IAU'ya sunulacaktır.[4]
Kaynakça
- ^ Ortiz, J.L.; Duffard, R.; Pinilla-Alonso, N.; Alvarez-Candal, A.; Santos-Sanz, P.; Morales, N.; Fernández-Valenzuela, E.; Licandro, J.; Campo Bagatin, A.; Thirouin, A. (2015). "Possible ring material around centaur (2060) Chiron". Astronomy & Astrophysics. Cilt 576. ss. A18. arXiv:1501.05911 $2. Bibcode:2015yCat..35760018O. doi:10.1051/0004-6361/201424461.
- ^ a b c d e Braga-Ribas, F.; Sicardy, B.; Ortiz, J. L.; Snodgrass, C.; Roques, F.; Vieira-Martins, R.; Camargo, J. I. B.; Assafin, M.; Duffard, R.; Jehin, E.; Pollock, J.; Leiva, R.; Emilio, M.; Machado, D. I.; Colazo, C.; Lellouch, E.; Skottfelt, J.; Gillon, M.; Ligier, N.; Maquet, L.; Benedetti-Rossi, G.; Gomes, A. R.; Kervella, P.; Monteiro, H.; Sfair, R.; Moutamid, M. E.; Tancredi, G.; Spagnotto, J.; Maury, A.; ve diğerleri. (26 Mart 2014). "A ring system detected around the Centaur (10199) Chariklo". Nature. 508 (7494). ss. 72-75. arXiv:1409.7259 $2. Bibcode:2014Natur.508...72B. doi:10.1038/nature13155. PMID 24670644.
- ^ Klotz, Irene (27 Mart 2014). "Step aside Saturn: Little asteroid has rings too". Thomson Reuters. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ a b "First Ring System Around Asteroid" (Basın açıklaması). European Southern Observatory. 26 Mart 2014. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.
- ^ Gibney, E. (26 Mart 2014). "Asteroids can have rings too". Nature. doi:10.1038/nature.2014.14937.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Chariklo'nun halkaları ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
- Universidad Católica Observatory
- YouTube'da ESOcast 64: First Ring System Around Asteroid
