Küresel Amfora kültürü

Küresel Amfora Kültürü
(yaklaşık MÖ 3400 – yaklaşık MÖ 2800)
Küresel Amfora kültürü'in yayılımını gösteren harita.
ÇağKalkolitik Avrupa
BölgeMerkezî Avrupa
ÖncülHuni kabı kültürü, Lengyel kültürü
Ardılİpli Eşya kültürü
Makale serilerinden
Hint-Avrupa
Diller
  • Hint-Avrupa dilleri listesi
Tarihi
Ölü
  • Anadolu
  • Tohar
  • Paleo-Balkan
  • Daçya
  • İlirya
  • Liburni
  • Messapi
  • Misya
  • Paeonya
  • Frig
  • Trak
Rekonstrükte edilmiş
Kuramsal
Kökenler
Ana akım
Alternatif
Arkeoloji
Bakır Çağı

Pontus stepleri

  • Atın evcilleştirilmesi
  • Kurgan
  • Kurgan kültürü
  • Bozkır kültürleri
    • Bug–Dinyester
    • Sredny Stog
    • Dinyeper–Donets
    • Samara
    • Hvalınsk
    • Yamnaya
      • Mikhaylovka kültürü
      • Novotitorovka kültürü

Kafkasya

Doğu Asya

Doğu Avrupa

  • Usatovo
  • Cernavodă
  • Cucuteni

Kuzey Avrupa

Bronz Çağı

Pontus stepleri

Kuzey/Doğu stepleri

Avrupa

Güney Asya

Demir Çağı

Step

  • Chernoles

Avrupa

Kafkas

Hint

  • Painted Grey Ware
  • Northern Black Polished Ware
Din ve mitoloji
Rekontrükte edilmiş
  • Proto-Hint-Avrupa dini
  • Proto-Hint-İran dini
  • Antik İran dinleri
Tarihi

Hint

İrani

Diğer

Avrupa

Ayinler
  • g
  • t
  • d

Küresel Amfora kültürü yaklaşık MÖ 3400-2800'e tarihlenen, Orta Avrupa'da bulunan arkeolojik bir kültürdür. Marija Gimbutas tarafından kültürün Hint-Avrupa kökenli olduğu öne sürülmüştür,[1] ancak bu, Ukrayna ve batı-güney Rus bozkırlarından Batı Bozkır Çobanları'ndan ziyade daha önceki Erken Avrupalı Çiftçiler dalgasıyla bir bağlantı olduğunu gösteren daha yeni genetik çalışmalarla çelişmektedir.[2]

Küresel Amfora kültürleri (KAK), İp Baskılı Seramik kültürü'nün merkezî bölgesine daha önce geldi. Güneyde ve batıda ise Baden kültürüyle sınırlanmıştı. Kuzeydoğuda Narva kültürü vardı. Daha önceki Huni kültürüyle birlikte aynı alanın çoğunu işgal etti. Adı, Gustaf Kossinnatarafından karakteristik çanak çömlek, iki ila dört kulplu küresel şekilli kaplar nedeniyle verildi.

Ekonomi

Ekonomi, Huni kültürünün sığır tercihinden farklı olarak, özellikle erken evresinde domuzlar olmak üzere çeşitli çiftlik hayvanlarının yetiştirilmesine dayanıyordu. Yerleşimler seyrekti ve bunlar normalde sadece küçük kümeler hâlinde çukurları içeriyordu. Henüz hiçbir kayda değer ev planı kazılmadı. Bu yerleşimlerin bazılarının yıl boyunca kalıcı olmadığı veya aslında geçici olabileceği ileri sürülmektedir.

Bir yorum

Hayvanların mezarlara dâhil edilmesi, Marija Gimbutas tarafından müdahaleci bir kültürel unsur olarak görülmektedir. Gimbutas'ın öne sürdüğü "suttee" uygulaması da oldukça müdahaleci bir kültürel unsur olarak görülüyor. Kurgan hipotezinin destekçileri, bu farklı gömme uygulamalarına işaret ediyor ve bunun Hint-Avrupalıların Orta Avrupa'ya ilk göçlerinden birini temsil edebileceğini ifade ediyorlar. Bu bağlamda ve işgal alanı göz önüne alındığında, bu kültürün bir Germen-Baltık-Slav sürekliliğinin altında yatan kültür olduğu iddia edilmiştir.[3]

Kaynakça

  1. ^ Marija Gimbutas (2001). The Living Goddesses. University of California Press. s. 188. ISBN 978-0520229150. 
  2. ^ Tassi, F. et al. (2017). Genome diversity in the Neolithic Globular Amphorae culture and the spread of Indo-European languages. Proc. R. Soc. B 284:20171540. https://dx.doi.org/10.1098/rspb.2017.1540
  3. ^ J. P. Mallory and D. Q. Adams, Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn Publishers, London and Chicago, 1997., "Globular Amphora culture"