Giả quý nhân (Hán Minh Đế)

Giả quý nhân
贾贵人
Hán Chương Đế sinh mẫu
Thông tin chung
Sinh?
Nam Dương
Mất?
Phu quânHán Minh Đế
Lưu Trang
Hậu duệHán Chương Đế Lưu Đát
Lưu Nô Công chúa
Tên đầy đủ
Giả thị (贾氏)
Tước hiệu[Quý nhân; 贵人]

Giả quý nhân (chữ Hán: 贾贵人; ? - ?) là một phi tần của Hán Minh Đế Lưu Trang, hoàng đế thứ hai nhà Đông Hán và sinh mẫu của Hán Chương Đế Lưu Đát, hoàng đế đời sau.

Tiểu sử

Quý nhân họ Giả, là người quận Nam Dương. Sử sách không ghi rõ thân thế của bà, chỉ biết bà là [Tiền mẫu tỷ; 前母姊] của Mã thị - Hoàng hậu duy nhất của Hán Minh Đế Lưu Trang. Chữ "Tiền mẫu tỷ", có thuyết nói là chị gái khác mẹ (con của vợ trước đã mất) của Mã hậu. cũng có thuyết nói là chị của mẹ Mã hậu (tức là Lận thị).

Dựa theo mộ chí của chị gái Mã hậu là Mã Khương (馬姜), nói Mã Khương là vợ của Giả Vũ Trọng (贾武仲) - con trai thứ năm của Giao Đông hầu Giả Phục (贾复). Giả Vũ Trọng có hai con gái là hậu phi của Hán Minh Đế, trong đó có Giả quý nhân, nhưng không rõ Mã Khương có phải mẹ bà không[1].

Năm Kiến Vũ Trung Nguyên thứ nhất (56), Giả thị nhập cung hầu hạ Lưu Trang, khi đó còn là Hoàng thái tử. Năm 57 Hán Quang Vũ Đế băng, Lưu Trang kế vị, tức Hán Minh Đế, phong Mã thị và Giả thị làm Quý nhân. Giả quý nhân nhanh chóng sinh hạ Hoàng tử, đặt tên là Lưu Đát (劉炟). Bà sinh thêm một Công chúa tên là Lưu Nô, sau hạ giá lấy Đại hồng lư Phùng Thuận (馮順), phong Bình Dương Công chúa (平暘公主).

Từ nhỏ, Hoàng tử Lưu Đát được Minh Đế giao cho Mã quý nhân nuôi dưỡng. Sợ Minh Đế không yên tâm, Mã thị ra sức dưỡng dục Lưu Đát một cách tỉ mỉ nhất có thể. Lưu Đát bản tính nhân hậu, đối với đích mẫu vô cùng hiếu thuận, không chút khoảng cách. Về sau Mã thị được lập làm Hoàng hậu, Lưu Đát với thân phận đích tử thuận lợi trở thành Hoàng thái tử[2].

Năm 75 Hán Minh Đế băng, Lưu Đát kế vị, tức Hán Chương Đế. Khi này nhà Đông Hán chưa có tiền lệ tôn sinh mẫu của Hoàng đế làm Thái hậu, chỉ cho phép tôn chính cung Hoàng hậu của tiên đế, tức đích mẫu của tân đế. Do vậy Mã hoàng hậu được tôn Hoàng thái hậu, còn Giả thị chỉ được hưởng đãi ngộ của một Thái phi. Thân nhân của bà cũng không được xem là ngoại thích như thân tộc của Mã thái hậu.

Năm 79 Mã thái hậu qua đời. Hán Chương Đế vẫn không tôn Giả thị làm Hoàng thái hậu, nhưng gia tăng nhiều đặc quyền như đãi ngộ hàng Vương, ban Vĩnh Hạng cung (永巷宮) cùng hai trăm cung tì, thưởng thêm hai vạn tấm gấm nhuộm thượng hạng, một nghìn cân vàng và ba nghìn vạn ngân lượng. Tuy sống dư dả nhưng đến hết đời bà vẫn không có thụy hiệu Hoàng hậu.

Tham khảo

  1. ^ 高文《汉碑集释》河南大学出版社, 1997 ISBN 7-81041-119-5 / K877.424 20-24页
  2. ^ 《后汉书·卷十上·皇后纪第十上》:显宗即位,以后为贵人。时后前母姊女贾氏亦以选入,生肃宗。帝以后无子,命令养之。谓曰:"人未必当自生子,但患爱养不至耳。"后于是尽心抚育,劳悴过于所生。肃宗亦孝性淳笃,恩性天至,母子慈爱,始终无纤介之间。后常以皇嗣未广,每怀忧叹,荐达左右,右恐不及。后宫有进见者,每加慰纳。若数所宠引,辄增隆遇。
  • 《Hậu Hán thư - Quyển 10, Chương 10, Hoàng hậu》
  • x
  • t
  • s
Hoàng hậu Tây Hán
Hán Cao Tổ
Hán Huệ Đế
Hiếu Huệ hoàng hậu Trương Yên
Hán Hậu Thiếu Đế
Hoàng hậu Lã thị *
Hán Văn Đế
Hiếu Văn hoàng hậu Đậu Y Phòng
Hán Cảnh Đế
Hoàng hậu Bạc thị # - Hiếu Cảnh hoàng hậu Vương Chí
Hán Vũ Đế
Hán Chiêu Đế
Hiếu Chiêu hoàng hậu Thượng Quan thị
Hán Tuyên Đế
Cung Ai hoàng hậu Hứa Bình Quân - Hoàng hậu Hoắc Thành Quân # - Hiếu Tuyên hoàng hậu Vương thị
Hán Nguyên Đế
Hán Thành Đế
Hoàng hậu Hứa thị # - Hiếu Thành hoàng hậu Triệu Phi Yến *
Hán Ai Đế
Hán Bình Đế
Hiếu Bình hoàng hậu Vương thị
Hoàng hậu nhà Tân
Vương Mãng
Hiếu Mục hoàng hậu Vương thị - Hoàng hậu Sử thị
Hoàng hậu Đông Hán
Hán Quang Vũ Đế
Hán Minh Đế
Hán Chương Đế
Chương Đức hoàng hậu Đậu thị ~
Hán Hòa Đế
Hoàng hậu Âm thị # - Hòa Hi hoàng hậu Đặng Tuy ~
Hán An Đế
An Tư hoàng hậu Diêm Cơ ~
Hán Thuận Đế
Thuận Liệt hoàng hậu Lương Nạp ~
Hán Hoàn Đế
Hán Linh Đế
Hoàng hậu Tống thị # - Linh Tư hoàng hậu Hà thị ~
Hán Hiến Đế
Hoàng hậu Phục Thọ # - Hiến Mục hoàng hậu Tào Tiết
Hoàng hậu, Hoàng thái hậu
truy phong hoặc tôn phong
Thái Thượng Hoàng
Hán Cao Tổ
Hán Vũ Đế
Hiếu Vũ hoàng hậu Lý thị - Hoàng thái hậu Triệu thị
Lệ thái tử
Điệu hoàng khảo
Hán Nguyên Đế
Hoàng thái thái hậu Phó thị *
Hán Cung Hoàng
Hán Chương Đế
Cung Hoài hoàng hậu Lương thị * - Kính Ẩn hoàng hậu Tống thị *
Hán Đức Hoàng
Hán An Đế
Cung Mẫn hoàng hậu Lý thị *
Hán Mục Hoàng
Hiếu Mục hoàng hậu Triệu thị
Hán Sùng Hoàng
Hán Nguyên Hoàng
Hiếu Nguyên hoàng hậu Hạ thị
Hán Nhân Hoàng
Hiếu Nhân hoàng hậu Đổng thị
Hán Linh Đế
Linh Hoài hoàng hậu Vương Vinh
Chính thất khác của Hoàng đế
Hán Huệ Đế
Thái tử phi
Hán Văn Đế
Đại vương hậu
Hải Hôn hầu
Hán Cung Hoàng
Định Đào vương hậu Trương thị
Nhũ Tử Anh
Đích phu nhân Vương thị
Hán Đức Hoàng
Cam Lăng Đại Quý nhân Cảnh thị
Đông Hán Thiếu Đế
Hoằng Nông vương phi Đường thị
Sinh mẫu khác của Hoàng đế
Hán Tiền Thiếu Đế
Mỹ nhân Mỗ thị
Hán Bình Đế
Trung Sơn Hiếu vương hậu Vệ thị
Hán Canh Thủy Đế
Hà thị
Hán Quang Vũ Đế
Phàn Nhàn Đô
Hán Chương Đế
Quý nhân Giả thị
Hán Mục Hoàng
Quý nhân Điền thị
Hán Xung Đế
Hiến Viên Quý nhân Ngu thị
Hán Chất Đế
Bột Hải Hiếu vương phi Trần thị
Chú thích: # Bị phế khi đang tại vị; * Không bị phế khi còn sống nhưng bị tước tư cách Hoàng hậu vào các đời sau; ~ Những vị lâm triều thính chính

Xem thêm