Język meyah

Język meyah (a. meah, meax, mejach, mejah, meyach), także: arfak^[1], mansibaber^[1][2] – język papuaski używany w indonezyjskiej prowincji Papua Zachodnia, we wschodniej części półwyspu Ptasia Głowa. Według danych z 2000 roku posługuje się nim blisko 15 tys. osób^[1].

Społeczność Meyah przez długi czas unikała interakcji z osobami z zewnątrz. Od XVI wieku utrzymywali jednak pewne kontakty z innymi grupami etnicznymi (Biak, Ternate i Ambon). Ich pierwszy kontakt z Europejczykami miał miejsce w 1775 roku. W języku meyah występuje niewielka liczba zapożyczeń z języka biak-numfor^[3]. Wykazuje pewne cechy języków austronezyjskich (szyk zdania SVO, rozróżnienie inclusivus-exclusivus, podobne wzorce reduplikacji)^[4][5]. W użyciu jest także język indonezyjski (bądź lokalny malajski), aczkolwiek w ograniczonym zakresie (zwykle w mniej odizolowanych regionach); niektórzy znają też języki sąsiednich społeczności^[6].

Nazwa „meyah” występuje w różnych wariantach zapisu (formę „meyah” przyjęto w później wypracowanej ortografii). Nie jest to rodzime określenie (zostało zapożyczone z języka mpur), tradycyjnie osoby z ludu Meyah identyfikują się przy użyciu nazw klanów. Nazwa „mansibaber” pochodzi z biak-numfor i ma charakter pejoratywny^[7].

Należy do grupy języków wschodniej Ptasiej Głowy i jest spokrewniony z językiem sougb^[2][8]. Ross (2005) próbnie zalicza języki wschodniej Ptasiej Głowy do rozszerzonej rodziny języków zachodniopapuaskich^[9]. Różnice dialektalne są minimalne (dotyczą pewnych cech dźwiękowych i leksyki)^[10]. G. Reesink (2004) omówił moskona (meninggo) jako dialekt meyah, zaznaczając, że wcześniej rozpatrywano go jako oddzielny język^[2]. Według G. Gravelle (2010) meyah i moskona to istotnie odrębne, wzajemnie niezrozumiałe języki^[11].

Wczesne dane leksykalne dot. tego języka (określonego jako „mansibabêr”) zebrał H.K.J. Cowan (1953)^[12]. Sporządzono opis jego gramatyki (2004, 2010)^[13][14]  oraz listę słownictwa (2001)^[15]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim^[1].

• Gilles Gravelle: Syntactic constructions and the Meyah lexicon. W: Jelle Miedema, Cecilia Odé, Rien A.C. Dam (red.): Perspectives on the Bird‘s Head of Irian Jaya, Indonesia; Proceedings of the Conference, Leiden, 13–17 October 1997. Amsterdam–Atlanta: Rodopi, 1998, s. 555–573. DOI: 10.1163/9789004652644_030. ISBN 978-9-004-65264-4. ISBN 978-9-042-00644-7. OCLC 41025250. (ang.).
• Gilles Gravelle: Meyah: a language of West Papua, Indonesia. Canberra: Pacific Linguistics, College of Asia and the Pacific, Australian National University, 2010, seria: Pacific Linguistics 619. ISBN 978-0-85883-625-9. OCLC 680238226. [dostęp 2023-07-23]. (ang.).
• Gary Holton, Marian Klamer: The Papuan languages of East Nusantara and the Bird’s Head. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 569–640, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-005. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
• Malcolm Ross: Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages. W: Andrew Pawley, Robert Attenborough, Robin Hide, Jack Golson (red.): Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2005, s. 15–66, seria: Pacific Linguistics 572. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782. [dostęp 2022-09-20]. (ang.).