Lista wymarłych ssaków

Na poniższej liście umieszczone są rodzaje ssaków wymarłych, głównie prehistorycznych.

Podgromada Prototheria

Infragromada Yinotheria

Nadrodzina Shuotheriidae
- - Shuotherium
  - Pseudotribos

Rząd stekowce (Monotremata)

- Rodzina Ornithorhynchidae
  - - Monotrematum
      - Monotrematum sudamericanum
    - Obdurodon
    - Steropodon
- Rodzina Kollikodontidae
  - - Kollikodon
- Rodzina kolczatkowate (Tachyglossidae)
  - - Zaglossus
      - Zaglossus hacketti
      - Zaglossus robustus
    - Megalibgwilia

- ?
  - - - Kryoryctes cadburyi
    - Teinolophos
    - Zaglossus

Podgromada Allotheria

Rząd Multituberculata

Podrząd Plagiaulacida

- Rodzina Albionbaataridae
- Rodzina Allodontidae
- Rodzina Eobaataridae
- Rodzina Hahnodontidae
- Rodzina Paulchoffatiidae
- Rodzina Pinheirodontidae
- Rodzina Plagiaulacidae
- Rodzina Zofiabaataridae

Podrząd Cimolodonta

Nadrodzina Djadochtatherioidea
Nadrodzina Taeniolabidoidea
- Rodzina Taeniolabididae
  - - Lambdopsalis
    - Prionessus
    - Sphenopsalis
    - Taeniolabis
Nadrodzina Ptilodontoidea
- - - Neoliotomus
- Rodzina Eucosmodontidae
  - - Eucosmodon
    - Stygimys
- Rodzina Microcosmodontidae
  - - Acheronodon
    - Microcosmodon
    - Pentacosmodon
- Rodzina Kogaionidae
  - - Hainina
- Rodzina Cimolomyidae
  - - Buginbaatar
    - Cimolomys
    - Meniscoessus
- Rodzina Boffiidae
  - - Boffius

- ?
  - - Anconodon
    - Baiotomeus
    - Cernaysia
    - Essonadon?
    - Kimbetohia
    - Liotomus
    - Mesodma
    - Mesodmops
    - Mimetodon
    - Neoplagiaulax
    - Prochetodon
    - Ptilodus
    - Sinobaatar
    - Xanclomys
    - Xyronomys

Rząd Trykonodonty, Triconodonta

- - - Repenomamus
    - Jeholodens

Rząd Dokodonty, Docodonta

- Docodontidae
  - - Castorocauda

Podgromada Theria

Infragromada Pantotheria

Rząd symetrodonty, Symmetrodonta

- - - Zhangheotherium
    - Maotherium

Rząd Eupantotheria

Infragromada ssaki niższe, Metatheria

Rząd niełazokształtne, Dasyuromorphia

- Rodzina Dasyuridae
  - - Glaucodon
- Rodzina wilki workowate, Thylacinidae
  - - Badjcinus
    - Maximucinus
    - Muribacinus
    - Mutpuracinus
    - Ngamalacinus
    - Nimbacinus
    - Thylacinus
    - Tyarrpecinus
    - Wabulacinus

Rząd Jamrajokształtne, Peramelemorphia

- Rodzina Peramelidae
  - - Parameles
- Rodzina Thylacomyidae
  - - Macrotis=Thylacomys

Rząd Dwuprzodozębowce, Diprotodontia

- Rodzina Thylacoleonidae
  - - Lew workowaty, Thylacoleo

Podrząd Vombatiformes

- Rodzina Diprotodontidae
  - - Diprotodon

Podrząd Phalangeriformes

Podrząd Macropodiformes

- Rodzina kanguroszczurowate, Potoroidae
  - - Potorous
    - Caloprymnus
- Rodzina kangurowate, Macropodidae
  - - Lagorchestes
    - Onychogalea
    - Procoptodon
- ?
  - - Argyrolagus
    - Ekaltadeta
    - Maastrichtidelphys
    - Necrolestes
    - Palorchestes
    - Peradectes
    - Pucadelphys
    - Silvabestius
    - Simosthenurus
    - Sinodelphys
    - Yalkaparidon coheni („Thingodon”)
    - Wakaleo
    - Zygomataurus
    - Sthenurus
    - Propleopus

Szczep łożyskowce, Eutheria

Rząd Leptictida

- Rodzina Gypsonictopidae
  - - Gypsonictops
- Rodzina Leptictidae
  - - Prodiacodon
    - Palaeictops
    - Myrmecoboides
    - Xenacodon
    - Leptictis
    - Diaphyodectes?
- Rodzina Didymoconidae
  - - Zeuctherium
    - Archaeoryctes
- Rodzina Pseudorhynchocyonidae
  - - Leptictidium

Rząd Apatotheria

- Rodzina Apatemyidae
  - - Jepsenella
    - Labidolemur
    - Unuchinia

Rząd Pantolesta

- Rodzina Pentacodontidae
  - - Coriphagus
    - Aphronorus
    - Pentacodon
    - Protentomodon
    - Bisonalveus
- Rodzina Pantolestidae
  - - Propalaeosinopa
    - Bessoecetor
    - Palaeosinopa
    - Paleotomus
    - Pantomimus
    - Pagonomus
    - Todralestes
    - Nosella?

Rząd owadożerne, Insectivora

Podrząd Erinaceomorpha^[1]

- Rodzina jeżowate, Erinaceidae
  - - Deinogalerix
- Rodzina Amphilemuridae
  - - Pholidocercus

Podrząd Soricomorpha^[2]

- Rodzina Nesophontidae
  - - Nesophontes
- Rodzina Geolabididae
- Rodzina Otlestidae
- Rodzina Micropternodontidae
- Rodzina Apternodontidae
- Rodzina Plesiosoricidae
- Rodzina Nyctitheriidae

Rząd ryjkonosy, Macroscelidea

Rząd skóroskrzydłe, Dermoptera

- Rodzina Paromomyidae
- Rodzina Plagiomenidae?
- Rodzina Mixodectidae?

Rząd nietoperze, Chiroptera

- Rodzina Archaeonycteridae
  - - Icaronycteris

Rząd wiewióreczniki, Scandentia

Rząd naczelne, Primates

- Rodzina Purgatoriidae
  - - Purgatorius

- Rodzina Palaechthonidae
- Rodzina Microsyopidae
- Rodzina Toliapinidae
- Rodzina Micromomyidae
- Rodzina Plesiadapidae
  - - Plesiadapis
- Rodzina Saxonellidae
- Rodzina Carpolestidae
- Rodzina Picrodontidae

- Rodzina Omomyidae
  - - Teilhardina
- Rodzina Adapidae
- Rodzina Nothactidae
  - - Notharctus

Podrząd Strepsirrhini

- Rodzina Lepilemuridae
  - - Megaladapis
- Rodzina Adapidae
  - - Godinotia

Podrząd Haplorrhini

- Rodzina Tarsiidae
- Rodzina Eosimiidae
  - - Eosimias
- Rodzina Cebidae
- Rodzina Aotidae
- Rodzina Pitheciidae
Nadrodzina Cercopithecoidea
- Rodzina Cercopithecidae
  - Podrodzina Victoriapithecinae
    - Victoriapithecus
- Rodzina Hylobatidae
Nadrodzina Hominoidea
- Rodzina Proconsulidae
  - Podrodzina Proconsulinae
    - Proconsul
- Rodzina Piobatidae
  - Pliobates
- Rodzina Dryopithecidae
  - - Dryopithecus
    - Pierolapithecus
- Rodzina Hominidae
  - Podrodzina Oreopithecinae
    - Oreopithecus
  - Podrodzina Ponginae
    - Gigantopitek, Gigantopithecus
    - Sivapithecus
    - Ramapithecus = Sivapithecus?
  - Podrodzina Homininae
    - Ardipithecus
    - Sahelanthropus
    - Orrorin
    - Kenyanthropus
    - Australopithecus
    - Paranthropus

- ?
  - - Pliopithecus
    - Propliopithecus
    - Apidium
    - Branisella
    - Godinotia
    - Leptadapis
    - Mesopithecus
    - Necrolemur
    - Notharctus
    - Paracolobus
    - Protopithecus
    - Shoshonius
    - Teilhardina
    - Theropithecus
    - Tremacebus

Rząd Anagalida

- Rodzina Anagalidae
- Rodzina Pseudictopidae
- Rodzina Astigalidae

Rząd zajęczaki, Lagomorpha

- Rodzina Mimotonidae?

Rząd gryzonie, Rodentia

- Rodzina Eurymylidae
- Rodzina Eurymylidae
- Rodzina Paramyidae
- Rodzina Heptaxodontidae
- ?
  - - Alphagaulus
    - Birbalomys
    - Castoroides
    - Ceratogaulus
    - Eocardia
    - Eomaia scansoria
    - Eougaulus
    - Hepserogaulus
    - Ischyromys
    - Kubwaxerus
    - Megapedetes
    - Mylagaulus
    - Palaeolagus
    - Phoberomys
    - Pterogaulus
    - Steneofiber
    - Telicomys
    - Umbogaulus

Rząd prakopytne, Condylarthra

- Rodzina Arctocyonidae
- Rodzina Periptychidae
  - Podrodzina Anisonchinae
    - Alticonus
    - Ampliconus
    - Anisonchus
    - Haploconus
    - Hemithlaeus
    - Mimatuta
    - Mithrandir
  - Podrodzina Conacodontinae
    - Conacodon
    - Oxyacodon
  - Podrodzina Periptychinae
    - Ectoconus
    - Maiorana
    - Periptychus
    - Tinuviel
  - incertae sedis
    - Auraria

- Rodzina Hyopsodontidae
- Rodzina Mioclaenidae
- Rodzina Phenacodontidae
- Rodzina Phenacodus
- Rodzina Didolodontidae
- Rodzina Didolodus
- Rodzina Sparnotheriodontidae?

Rząd Mesonychia^[3]

- Rodzina Triisodontidae
  - - Andrewsarchus
- Rodzina Hapalodectidae
- Rodzina Mesonychidae
  - - Mesonyx
    - Sinonyx
    - Jiangxia
    - Hessolestes
    - Yangtanglestes
    - Hukoutherium
    - Pachyaena
    - Harpagolestes
    - Ankalagon
    - Dissacus
    - Mongolonyx
    - Guilestes
    - Mongolestes
    - Synoplotherium

Rząd Litopterny, Litopterna

- Rodzina Protolipternidae
Nadrodzina Macrauchenioidea
- Rodzina Macraucheniidae
  - - Cramauchenia
    - Makrauchenia, Macrauchenia
    - Macrauchenidia
    - Paranauchenia
    - Promacrauchenia
    - Scalabrinitherium
    - Theosodon
    - Victorlemoinea
    - Windhausenia
    - Xenorhinotherium
- Rodzina Notonychopidae
- Rodzina Adianthidae
Nadrodzina Proterothrrioidea
- Rodzina Prototheriidae
  - - Diadiaphorus
    - Thoatherium

Rząd Notoungulata

Podrząd Notioprogonia

- Rodzina Henricosborniidae
- Rodzina Notostylopidae
  - - Notostylops

Podrząd Toxodontia

- Rodzina Isotemnidae
  - - Thomashuxleya
- Rodzina Leontiniidae
  - - Scarrittia
- Rodzina Notohippidae
  - - Rhynchippus
- Rodzina Toxodontidae
  - - Adinotherium
    - Toxodon
    - Trigodon
- Rodzina Homalodotheriidae
  - - Chasicotherium
    - Homalodotherium

Podrząd Typotheria

- Rodzina Oldfieldthomasiidae
- Rodzina Interatheriidae
  - - Protypotherium
- Rodzina Archaeopithecidae
- Rodzina Campanorcidae
- Rodzina Mesotheriidae
  - Podrodzina Fiandraiinae
    - Fiandraia
  - Podrodzina Mesotheriinae
    - Altitypotherium
    - Caraguatypotherium
    - Eotypotherium
    - Eutypotherium
    - Hypsitherium
    - Mesotherium
    - Microtypotherium
    - Plesiotypotherium
    - Pseudotypotherium
    - Typotheriopsis
  - Podrodzina Trachytheriinae
    - Anatrachytherus
    - Trachytherus

Podrząd Hegetotheria

- Rodzina Archaeohyracidae
  - - Eohyrax
- Rodzina Hegetotheriidae
  - - Hemihegetotherium
    - Pachyrukhos

Rząd Astrapotheria

- Rodzina Eoastrapostylopidae
- Rodzina Trigonostylopidae
  - - Trigonostylops
- Rodzina Astrapotheriidae
  - - Astrapotherium

Rząd Xenungulata

- Rodzina Etayoidae
  - - Etayoa
- Rodzina Carodniidae
  - - Carodnia

Rząd Pyrotheria

- Rodzina Pyrotheridae
  - - Pyrotherium
    - Propyrotherium
    - Carlozittelia
    - Gryphodon
    - Proticia
    - Baguatherium
    - Colombitherium

Zobacz też

ewolucja ssaków

Przypisy

↑ Uznawane często za osobny rząd.
↑ Uznawane często za osobny rząd; rodziny z Soricomorpha.
↑ Nieraz łączone z waleniami w grupę Cete.

Systematyka ssaków (Mammalia)

Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ssaki

ssaki wyższe (Eutheria) lub łożyskowce (Placentalia)	szczerbaki owadożerne wiewióreczniki nietoperze latawce naczelne ryjkonosowe tenreki złotokrety zajęczaki gryzonie drapieżne łuskowce rurkozębne nieparzystokopytne parzystokopytne walenie brzegowce †desmostyle trąbowce góralkowce włochacze
ssaki niższe (Metatheria)	amerykotorbowe dydelfokształtne skąpoguzkowce australotorbowe torbikowce niełazokształtne kretoworokształtne jamrajokształtne dwuprzodozębowce
Prassaki (Prototheria)	stekowce
incertae sedis	†allotery †morganukodonty †dokodonty †eutrykonodonty †symetrodonty †eupantotery †haramiidy †Durlstodon †Durlstotherium