Prvi šumadijski partizanski odred

Prvi šumadijski narodnooslobodilački partizanski (NOP) odred formiran je 1. jula 1941. godine u Gornjoj Trešnjevici, na mestu zvanom Jazerbara, na kosi Lisać.

Glavni članci: Ustanak u Srbiji 1941. i Predaja zarobljenih partizana Nijemcima novembra 1941.

Prvi komandant odreda bio je Milan Blagojević Španac, narodni heroj, zamenik komandanta odreda Milan Ilić Čiča, narodni heroj, a politički komesar Nedeljko Žakula.

Odmah počinju akcije, a naročito se uspešno sprovodi čitav niz akcija na komunikacijama Beograd-Kragujevac. U brzo, za nepunih mesec dana, odred narasta na 300 boraca i od njega se 18. avgusta 1941. godine formiraju tri bataljona.

Polovinom avgusta izvedena je velika akcija na Kremenjači iznad Čumića, gde je uništeno sedam neprijateljskih kamiona i 57 Nemaca, a 14 zarobljeno. Novoformirani batljoni proširuju se svoju aktivnost na Kačar, Oplenac i Kolubaru. Oni su izvršili rušenje mosta na Kolubari, izveli blokadu Lazarevca i oslobodili Belanovicu i Rudnik.

U noći između 28. i 29. oktobra 1941. godine, po povratku iz Užica, na putu za Šumadiju, četnici Dragoljuba Mihailovića su uhvatili komandanta odreda Milana Blagojevića, silom ga izvukli iz voza u Užičkoj Požegi i posle mučenja ubili iste noći.

Polovinom novembra 1941, Mihailovićevi četnici na prevaru zarobljavaju veći broj pripadnika odreda u Gornjem Milanovcu, i potom predaju Nemcima koji su ih streljali.

Glavni članak: Milorad Labudović

Krajem aprila 1942. godine, odred se obnavlja pod nazivom Prvi šumadijski odred „Milan Blagojević“. Komandu nad odredom je preuzeo Milorad Labudović Labud, narodni heroj.

Četnički komandant Predrag Raković 3. marta 1943. javlja generalu Mihailoviću o sastanku sa nemačkim potporučnikom Krigerom, na kom su dogovorili uništenje Labudovog odreda:

Tema razgovora bila je isključivo uništenje komunističkih bandi, na teritoriji koju obezbeđuje Nemačka jedinica iz Gor. Milanovca. Uglavnom dolazi u obzir komunistički vođa Labud koji ima oko 150 komunista pod svojom komandom u okolini Rudnika, u srezovima: Kačerskom i Orašačkom. Utvrdili smo plan za ovaj rad. O izvođenju ove akcije detaljno sam se dogovorio sa Zvonkom noću između 2/3 - III t.g., u čemu smo postigli potpunu saglasnost.^[1][2]

I u depeši od 23. marta, Raković piše da se ponovo sastao sa nemačkim komandantom iz G. Milanovca, sa kojim je dogovorio zajedničke akcije protiv Labudovih partizana:

Ugovorili smo sve potrebno i organizovali za uništenje komunističke grupe Labuda Labudovića koji operiše u srezovima: Takovskom, Kačerskom i Orašačkom. Obaveštajnu službu u gonjenju ove grupe vodi biv. pretsednik opštine sa Rudnika Kosta Kostić. Tako ćemo iskoristiti Nemce za uništenje ove grupe. Ugovorili smo da Vučković upotrebi jednu svoju jedinicu za čišćenje sreza Kačerskog, ali odvojeno od Nemaca i ilegalno. Ona neće biti uznemiravana od Nemaca i drugih. Dobio sam 5000 metaka za čišćenje moga reona od komunista...^[3]

29. marta 1943. godine, Predrag Raković obavještava Mihailovića da sve teče po planu dogovorenom sa Nijemcima:

Zvonko preko svojih ljudi rukovodi sa uništenjem Labudove grupe. Tamo operiše i 60 četnika Zvonkovih. Sa Nemcima sam ugovorio te me snabdevaju municijom.^[4]

Portal NOB Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi.

• Pregled Narodnooslobodilačke borbe u Srbiji, Moma Marković, Beograd 1947. godina

• Predaja zarobljenih partizana Nijemcima novembra 1941.
• Milan Blagojević
• Milorad Labudović

• Milivoje Stanković: PRVI ŠUMADIJSKI PARTIZANSKI ODRED