Reshma
Reshma | |
---|---|
Born | c.1947[1] Rajasthan, India |
Died | 3 November 2013 (aged 66)[1] Lahore, Punjab, Pakistan |
Other names | Reshman |
Occupation | Folk singer |
Years active | 1968– 2004 |
Awards | Pride of Performance Award by the President of Pakistan in 1982 Sitara-i-Imtiaz (Star of Excellence) Award by the Government of Pakistan in 2008 |
Reshma (Urdu: ریشماں; c. 1947 – 3 November 2013), was a Pakistani folk singer. Awarded with Sitara-i-Imtiaz (Star of Distinction), the third highest honour and civilian award in Pakistan among other honours, she is remembered for folk songs and her powerful singing voice.
Born in Rajasthan, India in a nomadic Banjara household in 1947, her family relocated to Karachi after the Partition of India. Discovered by a local producer at the age of twelve while singing at the shrine of Lal Shahbaz Qalandar in Sehwan, Sindh, Reshma went on to record various folk songs for such labels as the Pakistan Radio.[1] Her first project with the company "Laal Meri" was an instant hit and she was catapulted to fame with several television appearances in the 1960s.[2]
Reshma went on to record songs for both the Pakistani and Indian film industry. Some of her most memorable songs include "Laal Meri", "Hai O Rabba Nahion Lagda Dil Mera", "Ankhiyan Nu Rehen De" and "Lambi Judai" among others.[3] She died on 3 November 2013 in Lahore, Pakistan, after suffering from throat cancer for several years.[1]
Early life
Reshma was born in the village of Loha, Ratangarh, Churu near Bikaner, Rajasthan around 1947.[4][2] Her father, Haji Muhammad Mushtaq, was a camel and horse trader from Malashi.[5] She belonged to a tribe which had converted to Islam. Her tribe migrated to Karachi shortly after the Partition of India, when she was just one month old.[4][6]
She did not receive any formal education and spent much of her childhood singing at the mazars (shrines) of the mystic saints of Sindh, Pakistan.
Career
Reshma was spotted, at the age of 12, singing at the Shrine of Lal Shahbaz Qalandar by then Pakistani television and radio producer, Saleem Gilani. Gilani arranged for her to make a recording of "Lal Meri Pat Rakhio" on Radio Pakistan in 1968.[2][5] She became an instant hit and since that day, Reshma has been one of the most popular folk singers of Pakistan, and garnered international renown.[7] Reshma had been appearing on television since 1968, recording songs for both the Pakistani and Indian film industry, and performing in live concerts at home and abroad.[8]
Some of her famous songs are "Dama Dam Mast Kalandar", "Hai O' Rabba nahion lagda dil mera",[1] "Sun charkhe di mithi mithi khook mahiya meinu yaad aunda", "Wey main chori chori teray naal laayyan akhhian" ( song lyrics by renowned Punjabi poet Manzoor Hussain Jhalla ), "Kithay Nain Na Jori", "Lambi Judai" and "Ankhiyan nu rehen de ankhyan de kol kol".[1]
The above song was used by Raj Kapoor in his film Bobby, "Ankhyon ko rehne de ankhyon ke aas pass", sung by Lata Mangeshkar. Her fame had crossed the border, thanks to pirated tapes. She was able to perform live in India much later, during the 1980s when India and Pakistan allowed exchange of artists. Subhash Ghai used her voice in the film Hero, which featured one of her most famous songs, "Lambi Judai".[9]
During her career she was invited to meet Indian Prime Minister, Indira Gandhi.[10]
In 2004, she recorded "Ashkan Di Gali Vich Mukaam De Gaya", which was used in the Bollywood film Woh Tera Naam Tha, and was also a hit record in India.[5][11]
In January 2006, she was one of the passengers on the inaugural Lahore-Amritsar bus, the first such service linking both parts of the Punjab since 1947. The bus had 26 passengers in total of whom 15 were Pakistani officials, and Reshma had booked seven seats for herself and her family. Reshma planned to give many performances in India on this tour.[12]
Her last residence was in the area of Ichhra in Lahore, Pakistan.[5]
Her younger sister, Kaneez Reshma is also a professional singer.[13]
Health issues and death
Reshma was diagnosed with throat cancer in the 1980s.[1][2] In later years, her health deteriorated, leading President Pervez Musharraf to come to her aid, giving her one million Rupees to help pay off a bank loan, as well as putting her on a secured assistance of 10,000 rupees per month. He also helped her secure a plot of land for herself, but that did not go through due to the change in government.[14]
Her health deteriorated to such an extent that she was hospitalised in Lahore, Pakistan in 'Doctors Hospital' on 6 April 2013. The Punjab, Pakistan caretaker government elected to pay all her medical expenses. Tell her that she has lost weight and she promptly replies, "To kyā? Maiṅ is se slim, smart bhī to ho gaī." (So what? I have grown slim and smart because of this), but then explains, "Doctors have advised me to curtail oily and spicy food." She readily used to admit, "I have no training in classical music, I do not know even the 'r' of any raga. So when I sing and miss any technical aspect, please forgive me," is what this humble soul used to say to the audience. "For me, there is no difference between India and Pakistan, they are like my two eyes."[5]
Reshma fell into a coma in October 2013 and died on 3 November 2013 in a Lahore hospital.[2][1]
Awards and tributes
- Sitara-i-Imtiaz (Star of Excellence) awarded by the President of Pakistan in 2008, for her services to the nation.[15][2]
- Pride of Performance Award in 1982 by the Government of Pakistan
- In 2000 at PTV Award Reshma received Best Singer award[16]
A journalist from Karachi, Pakistan, Murtaza Solangi who also used to work for Radio Pakistan, had arranged for Reshma's performances at different radio stations in the 1970s, said," How could I forget Reshma? In my youthful years, her voice always enriched me and she connected Rajasthan, Cholistan and Sindh. She was a flower of the desert, symbol of love, music and peace".[2]
References
- ^ a b c d e f g h "Legendary folk singer Reshma dies", Dawn (newspaper), 3 November 2013. Retrieved 14 July 2019
- ^ a b c d e f g Menon, Meena (3 November 2013). "Legendary folk singer Reshma of Lambi Judai fame passes away". The Hindu (newspaper). Retrieved 14 July 2019.
- ^ "Pakistani folk singer Reshma of 'Lambi Judai' fame dies". NDTV. 13 November 2013. Retrieved 14 July 2019.
- ^ a b Srivastara, Sanjeev (2000) "Festive celebrations in Rajasthan" BBC News, 25 September 2000. Retrieved 14 July 2019
- ^ a b c d e Siddiqui, Rana (2004) "The singer, the song (Reshma's profile)", The Hindu (newspaper), Published 16 February 2004, Retrieved 14 July 2019
- ^ "Legendary Pakistani singer Reshma passes away after long battle with throat cancer" dnaindia.com website, 3 November 2013. Retrieved 14 July 2019
- ^ Abbas, Shemeem Burney (2010). The Female Voice in Sufi Ritual: Devotional Practices of Pakistan and India. University of Texas Press. p. 26. ISBN 9780292784505.
- ^ Reshma's TV interview on YouTube Retrieved 14 July 2019
- ^ Chopra, Dinesh (2004) "Lambi judai? Reshma asks who's Tendulkar" Times of India, 14 April 2004. Retrieved 14 July 2019
- ^ Puniyani, Ram (2003) Communal Politics: Facts versus Myths, Sage, ISBN 978-0761996675, p. 101
- ^ "Reshma sings for Bollywood" Times of India, 20 January 2004. Retrieved 14 July 2019
- ^ "India-Pakistan bus links Punjab", BBC News, 20 January 2006. Retrieved 14 July 2019
- ^ "Kaneez Reshma crosses border to embrace Bollywood" Outlook India (magazine), 28 April 2006, Retrieved 14 July 2019
- ^ Pahwa, Kiran (2007) "Famed Pak singer Reshma seeks Musharraf’s help to get land", topnews.in website, published 14 September 2007. Retrieved 28 Jan 2016
- ^ Reshma's award info on Dawn (newspaper) Published 15 August 2007, Retrieved 13 July 2019
- ^ "PTV World Awards", PTV (News), archived from the original on 18 January 2022, retrieved 22 February 2022
External links
- Reshma at IMDb
- v
- t
- e
- Abdur Rehman Chughtai (1958)
- Zainul Abedin (1958)
- Hafeez Jalandhari (1958)
- Professor Abdus Salam (1958)
- Roshan Ara Begum (1960)
- Fateh Ali Khan (Qawwali singer) (1960)
- Tassaduq Hussain (1960)
- Sadequain (1962)
- Mehdi Ali Mirza (1962)
- Ghulam Mustafa Tabassum (1962)
- Ahmed Mohiuddin (1962)
- Allah Bakhsh (1963)
- Shahid Ahmad Dehlvi (1963)
- Noor Jehan (1965)
- A.S.M. Qamarul Hasan (1965)
- Zubaida Agha (1965)
- Ferdausi Begum (1965)
- Sharif Khan Poonchwaley (1965)
- Imtiaz Ali Taj (1965)
- Salimuzzaman Siddiqui (1966)
- Shakir Ali (1966)
- Khwaja Moinuddin (1966)
- Ayat Ali Khan (1966)
- Ustad Haji Mohammad Sharif (1967)
- Munshi Raziuddin (1967)
- Rafi Peer (1967)
- Ali Imam (1968)
- Ahmad Nadeem Qasmi (1968)
- Amanat Ali Khan (1969)
- Bade Fateh Ali Khan (1969)
- Leila Arjumand Banu (1969)
- Umeed Ali Khan (1969)
- Mohammad Kibria (1969)
- Anna Molka Ahmed (1969)
- Ismail Gulgee (1970)
- Farida Khanum (1970)
- Naheed Niazi (1970)
- Muslehuddin (1970)
- Ustad Gul Mohammad Khan (1971)
- S. M. Ikram (1971)
- Iqbal Bano (1974)
- Salamat Ali Khan (1977)
- Munir Sarhadi (1978)
- Ahmed Parvez (1978)
- Ustad Manzoor Ali Khan (1978)
- Sabri Brothers (1978)
- Ibn-e-Insha (1978)
- Faiz Mohammad Baloch (1979)
- Khamiso Khan (1979)
- Kishwar Sultan (1979)
- Ustad Fateh Ali Khan (Sitar Nawaz) (1979)
- Ghulam Ali (1979)
- Alam Lohar (1979)
- Mureed Buledi (1979)
- Misri Khan Jamali (1979)
- Pathanay Khan (1979)
- Mohammad Azam Chishti (1979)
- Ashfaq Ahmed (1979)
- Nabi Bakhsh Baloch (1979)
- Mohammad Qavi Khan (1980)
- Ustad Khyal Muhammad (1980)
- Allan Fakir (1980)
- Sohail Rana (1980)
- Khalid Iqbal (1980)
- Aazar Zubi (1980)
- Malika Pukhraj (1980)
- Muhammad Juman (1980)
- Qari Shakir Qasmi (1981)
- Nasir Jahan (1981)
- Mansoor Tabish (1981)
- Qari Syed Ali Sharfuddin Yemni (1981)
- Nanhe Ali Khan (music performer))(1981)
- Roohi Bano (1981)
- Alexander Robert (1981)
- Mai Bhagi (1981)
- Mirza Adeeb (1981)
- Uzma Gillani (1982)
- Qari Ubaidur Rehman (1982)
- Talat Hussain (1982)
- Tufail Niazi (1982)
- Reshma (1982)
- Arsh Muneer (1983)
- Ustad Nazar Hussain (1983)
- Atta Shad (1983)
- Qari Waheed Zafar Qasmi (1984)
- Begum Khurshid Mirza (1984)
- Abida Parveen (1984)
- Muhammad Ali (1984)
- Sayed Nafees al-Hussaini, Nafees Raqam (1985)
- Ustad Chhote Ghulam Ali Khan (1985)
- Bundu Khan (1985)
- Mehdi Hasan (1985)
- Shaukat Hussain (1985)
- Qari Ghulam Rasool (1985)
- Siddiq Ismail (1985)
- Abid Ali (1985)
- Syed Mehmood Ali (1985)
- Sabiha Khanum (1986)
- Shahzad Khalil (1986)
- Suraiya Multanikar (1986)
- Firdous Jamal (1986)
- Nusrat Fateh Ali Khan(1986)
- Azhar Lodhi (1986)
- Riaz Batalvi (1986)
- Intizar Hussain (1986)
- Amjad Islam Amjad (1987)
- Ustad Abdul Majeed Dehlvi (1987)
- Haseena Moin (1987)
- Aadil Salahuddin (1987)
- Sain Akhtar Hussain (1987)
- Qari Izhar Ahmed Thanvi (1987)
- Shaista Zaid (1988)
- Ghulam Hassan Shaggan (1988)
- Mustafa Qureshi (1988)
- Muzaffar Warsi (1988)
- Qazi Wajid (1988)
- Ustad Kabir Khan (1989)
- Ghulam Ahmed Chishti (1989)
- Musarrat Nazir (1989)
- Shafi Mohammad Shah (1989)
- Kamal Ahmed Rizvi (1989)
- Jameel Bismil (1989)
- Bushra Ansari (1989)
- Ameer Khan (1989)
- Amjad Hussain (1989)
- Ustad Salamat Ali Khan (1989)
- Aziz Mian (1989)
- Talish (1989)
- Maharaj Ghulam Hussain Kathak (1989)
- Jamil Naqsh (1989)
- Enver Sajjad (1989)
- Salim Nasir (1990)
- Daud Kamal (1990)
- Khalid Hameed Baig (1990)
- Shaukat Ali (1990)
- Ustad Sadiq Ali Khan Mando (1990)
- Ustad Hamid Ali Khan (1990)
- Ustad Fateh Ali Khan (Gwalior gharana) (1990)
- Ahmed Saeed Nagi (1990)
- Qari Mohammad Fida (1990)
- Parveen Shakir (1990)
- Iftikhar Arif (1990)
- Ibrahim Jalees (1990)
- Jamiluddin Aali (1991)
- Khursheed Alam known as Gohar Qalam (1991)
- Khayyam Sarhadi (1991)
- Attaullah Khan Esakhelvi (1991)
- Ata ul Haq Qasmi (1991)
- Nayyar Ali Dada (1992)
- Shakeel (Yousuf Kamal) (1992)
- Noor Mohammad Lashari (1992)
- Tariq Aziz (1992)
- Mustansar Hussain Tarar (1992)
- Pervez Malik (1992)
- Jawed Iqbal (1992)
- Mian Ijazul Hasan (1992)
- Dr. Atta-ur-Rahman (1992)
- Munir Niazi (1992)
- Naseem Hijazi (1992)
- Mian Sheheryar (1992)
- Mushtaq Gazdar (1992)
- Waheed Qureshi (1993)
- Ismail Shahid (1993)
- Saeed Akhtar (1993)
- Ali Ejaz (1993)
- S.H. Hashmi (1993)
- Syed Manzoorul Kaunain (1993)
- Qari Syed Buzurg Shah Al-Azhari (1993)
- Agha Nasir (1993)
- Farooq Qaiser (1993)
- Bashir Mirza (1994)
- Ahmad Bashir (1994)
- Shahid Jalal (1994)
- Qari Mohammad Younus (1994)
- Qari Syed Ali Abid Naqvi (1994)
- Mehr Abdul Haq (1994)
- Nisar Bazmi (1994)
- Hamid Ali Bela (1994)
- Zareena Baloch (1994)
- Anwar Maqsood (1994)
- Shujaat Hashmi (1994)
- Qateel Shifai (1994)
- Zamir Niazi (1994))
- Tufail Hoshiarpuri (1994)
- Nahid Siddiqui (1994))
- Laeeq Ahmed (1994)
- Abdus Salam (newscaster) (1994)
- Allah Rakha (sarangi) (1995)
- Ustad Talib Hussain Khan (1995)
- Colin David (1995)
- Shoaib Hashmi (1995)
- Rauf Khalid (1995)
- Laila Shahzada (1995)
- Hajra Masroor (1995)
- Khursheed Ahmad (1996)
- Mashooq Sultan (1996)
- Safeerullah Lehri (1996)
- Afzal Ahsan Randhawa (1996)
- Qari Noor Mohammad (1996)
- Rubina Khalid (1996)
- Fatima Surayya Bajia (1996)
- Sehba Akhtar (1996)
- Mohammad Ali Shah (surgeon) (1996)
- Ahmad Rahi (1997)
- Ahmed Ghulam Ali Chagla (1997)
- Nadeem Baig (1997)
- Abdul Hameed (1997)
- Masroor Anwar (1997)
- Ahmad Ali Khan (1997)
- Akhtar Chanal Zahri (1998)
- Mumtaz Mirza (1998)
- Suhrab Faqir (1999)
- Dilawar Figar (1999)
- Salima Hashmi (1999)
- Anwar Masood (1999)
- Anita Ghulam Ali (1999)
- Zafar Iqbal (poet) (1999)
- Khalid Abbas Dar (1999)
- Khatir Ghaznavi (1999)
- Mujahid Kamran (1999)
- Raza Mir (1999)
- Amjad Parvez (2000)
- Sharif Kunjahi (2000)
- Kamaluddin Ahmed (2001)
- Athar Shah Khan Jaidi (2001)
- Jameel Fakhri (2002)
- Nazia Hassan (2002)
- Deena M. Mistri (2002)
- Askari Mian Irani (2002)
- Himayat Ali Shair (2002)
- Shoaib Mansoor (2002)
- Jilani Kamran (2002)
- Iftikhar Ahmad (2003)
- Ada Jafri (2003)
- Syed Afzal Hussain (2003)
- Syed Munawwar Saeed (2003)
- Abdul Aziz Baloch (2003)
- Ghulam Mustafa (2003)
- Majeed Khan (sarangi player) (2003)
- Muneeza Hashmi (2003)
- Muhammad Ali Siddiqui (2003)
- Imdad Hussaini (2003)
- Muhammad Usman Diplai (2004)
- Yousuf Khan (actor) (2004)
- Mahtab Akbar Rashdi (2004)
- Chishty Bin Subh-o-Mujahid (2004)
- Navid Shahzad (2004)
- Salahuddin Toofani (2004)
- S. M. Naqi (2004)
- Haji Atta Muhammad (2004)
- Moin Niazi (2004)
- Shahida Parveen (2004)
- Tina Sani (2004)
- Niaz Ahmed (2004)
- Samiur Rahman (2004)
- Tariq Rahman (2004)
- Rais Khan (2005)
- Arif Lohar (2005)
- Rangeela (2005)
- Muhammad Mansha Yaad (2005)
- Shabnam Shakeel (2005)
- Abdul Rauf Rufi (2005)
- Khawaja Najmul Hassan (2005)
- Amir Adnan (2006)
- Asghar Nadeem Syed (2006)
- Arshad Mehmood (2006)
- Arfa Karim (2006)
- Fareed Ayaz (2006)
- Nayyar Kamal (2006)
- Tassawar Khanum (2006)
- Ustad Badar uz Zaman (2006)
- Ustad Qamar uz Zaman (2006)
- Shafqat Tanvir Mirza (2006)
- Zehra Nigah (2006)
- Khalida Hussain (2006)
- Ghazi Sial (2006)
- Nayyara Noor (2006)
- Masood Akhtar (2006)
- Aftab Iqbal Shamim (2006)
- Naheed Akhtar (2007)
- Shaan (2007)
- Asad Amanat Ali Khan (2007)
- Hamid Ali Khan (2007)
- Faakhir Mehmood (2007)
- Munnu Bhai (2007)
- Munni Begum (2008)
- Akhtar Munir (2008)
- Gopal Das (2008)
- Haji Mehr Ali (2008)
- Haji Sher Ali (2008)
- Nahid Raza (2008)
- Gul Bahar Bano (2008)
- Mujahid Hussain (2008)
- Rasheed Malik (2008)
- Sultana Siddiqui (2008)
- Abdul Karim Balouch (2008)
- Abdul Qadir Junejo (2008)
- M. Hanif Raza (2008)
- Nasreen Askari (2008)
- Shafqat Amanat Ali (2008)
- Mansoor Rahi (2008)
- Tari Khan (2008)
- Noorul Huda Shah (2008)
- Rasheed Naz (2009)
- Ustad Shafqat Ali Khan (2009)
- Muhammad Younus Khan (2009)
- Emanuel Philip (2009)
- Rehana Siddiqui (2009)
- Shabbir Hussain (2009)
- Manzoor Hussain (2009)
- Parveen Nazzar (2009)
- Javaid Tufail Niazi (2009)
- Babar Ali Niazi (2009)
- Hajra Mansoor (2009)
- Behroze Sabzwari (2009)
- Obaidullah Baig (2009)
- Khalifa Muhammad Irshad Beg (2009)
- Naseem Sultan (2009)
- Ghous Bux Brohi (2009)
- Sahib Dino Mallah (2009)
- Satish Chandra Anand (2009)
- Rubeena Malik (2009)
- Badar Munir (2009)
- Muhammad Gul (2009)
- Mehnaz Hyat (2009)
- Abdul Qadir (2009)
- Ghayyur Akhtar (2009)
- Aslam Farrukhi (2009)
- Ali Moeen Nawazish (2009)
- Afzal Tauseef (2010)
- Musarrat Misbah (2010)
- Rabia Zuberi (2010)
- Zulfiqar Ali (2010)
- Mahmood Shaam (2010)
- Hameed Akhtar (2010)
- Fahmida Riaz (2010)
- Shahid Nadeem (2010)
- Muhammad Ibrahim Joyo (2010)
- Masood Mufti (2010)
- Masood Ashar (2010)
- Habib-ur-Rehman (2011)
- Khalida Inayat Noor (2011)
- Khan Tehsil (2011)
- Abdul Rahim Nagori (2011)
- S. Amjad Bukhari (2011)
- S. B. John (2011)
- S.H. Qasim Jalali (2011)
- Samina Ahmad (2011)
- Sohail Ahmed (2011)
- Ustad Hussain Bukhsh Gullu (2011)
- Khalid Ahmad (2011)
- Ustad Muhammad Alam (2011)
- Ustad Sharafat Ali Khan (2011)
- Wazir Afzal (2011)
- Zafar Kazmi (2011)
- Moin Akhter (2011)
- Sahira Kazmi (2012)
- Mohsin Gillani (2012)
- Nauman Ijaz (2012)
- Saba Hameed (2012)
- Jawed Sheikh (2012)
- Meera (2012)
- Rahat Naveed Masud (2012)
- Lutfullah Khan (2012)
- Kazim Pasha (2012)
- Tahira Syed (2013)
- Muhammad Ajmal Khan (2013)
- Alamgir (2013)
- Shahida Mini (2013)
- Naghma (2013)
- Pervaiz Iqbal Cheema (2013)
- Cecil Chaudhry (2013)
- Shahid Abdullah (2014)
- Ustad Shafiquz Zaman Khan (2014)
- Aurangzeb Leghari (2014)
- Nazir Leghari (2014)
- Ayub Khawar (2014)
- Mir Mohammad Ali (TV comedian) (2015)
- Ayesha Haroon (2015)
- Saleem Kausar (2015)
- Saba Qamar (2016)
- Waseem Abbas (2016)
- Wajahat Masood (journalist) (2016)
- Gulab Chandio (2016)
- Nathoo Khan (2016)
- Khalid Butt (2016)
- Sarmad Khoosat (2017)
- Humaira Channa (2017)
- Ghazi Salahuddin (2017)
- Rashid Mehmood (2017)
- Shakir Shuja Abadi (2017)
- Zulfiqar Bhutta (2017)
- Aslam Pervaiz (2018)
- Ghulam Haider (musician) (2018)
- Amin Hafeez (2018)
- A. Nayyar (singer) (2018)
- Bilqees Khanum (2018)
- Rauf Parekh (journalist) (2018)
- Amanullah (comedian) (2018)
- Nighat Chaudhry (classical dancer) (2018)
- Nighat Butt (2018)
- Zareen Panna (2018)
- Ishrat Fatima (newsreader) (2019)
- Reema Khan (2019)
- Arshad Sharif (journalist) (2019)
- Nasir Adeeb (2019)
- Shabbir Jan (2019)
- Iftikhar Thakur (2019)
- Deeba (2020)
- Ghulam Mohiuddin (2020)
- Sahir Ali Bagga (2020)
- Waris Baig (2020)
- Ghulam Abbas 2020
- Saieen Zahoor (2020)
- Fareed Ayaz (for qawwali group member Abu Muhammad) (2020)
- Sarmad Sehbai (2021)
- Resham (2021)
- Khalid Masud Gondal (2021)
- Hafeez Tahir (2023)
- Sangeeta (2023)
- Sher Miandad Khan (2023)
- Ustad Tafu (2023)
- Anjuman (2023)
- Naghma (2023)