Blackburn Firebrand
Firebrand TF Mk 4 | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Wielka Brytania | ||
---|---|---|---|
Producent | Blackburn Aircraft Ltd. | ||
Typ | pokładowy samolot myśliwski i myśliwsko – torpedowy | ||
Konstrukcja | jednosilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej | ||
Załoga | 1 | ||
Historia | |||
Data oblotu | 27 lutego 1942 | ||
Lata produkcji | 1942–1947 | ||
Wycofanie ze służby | 1953 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | silnik gwiazdowy Bristol Centaurus IX | ||
Moc | 2520 hp (1879 kW) | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 15,63 m | ||
Długość | 11,81 m | ||
Wysokość | 4,04 m | ||
Powierzchnia nośna | 35,58 m² | ||
Masa | |||
Własna | 5368 kg | ||
Startowa | 7938 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 547 km/h | ||
Prędkość przelotowa | 412 km/h | ||
Pułap | 8685 m | ||
Zasięg | 1191 km | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
4 działka Hispano II kal. 20 mm torpeda o masie 839 kg lub dwie bomby lotnicze o łącznej masie do 908 kg | |||
Użytkownicy | |||
Wielka Brytania | |||
Rzuty | |||
|
Blackburn Firebrand − brytyjski pokładowy samolot myśliwski i myśliwsko-torpedowy zaprojektowany i zbudowany w wytwórni lotniczej Blackburn Aircraft, używany w ograniczonych ilościach w latach 1945–1953.
Rozwój konstrukcji
Firebrand powstał według wymagań brytyjskiego Ministerstwa Lotniczego nr N.9/39 na jednomiejscowy pokładowy samolot myśliwski przeznaczony dla Fleet Air Arm. Płatowiec miał być napędzany silnikiem rzędowym (w układzie H) Napier Sabre III o mocy 2305 hp i uzbrojony w co najmniej cztery karabiny maszynowe. Po przedstawieniu projektu, Ministerstwo Produkcji Lotniczej zleciło w grudniu 1940 roku wytwórni Blackburn budowę trzech prototypów, z których pierwszy, nieuzbrojony, został oblatany 27 lutego 1942 roku. Oblot drugiego prototypu, uzbrojonego w cztery działka kal. 20 mm, odbył się 15 lipca tegoż roku. Był on wzorcem do budowy seryjnych samolotów nazwanych Firebrand F.Mk I (F – fighter – myśliwiec). W lutym 1943 przeprowadzono pierwsze próby samolotu na pokładzie lotniskowca HMS „Illustrious”[1]. Ministerstwo Produkcji Lotniczej jednak spowodowało zaprzestanie rozwoju myśliwskiej wersji Firebranda, gdyż w silniki Napier Sabre były wyposażane myśliwce Hawker Typhoon, których budowa była priorytetem[1]. Mimo to, nakazano dalszy rozwój samolotu jako myśliwsko-bombowo-torpedowego.
Drugi prototyp Firebranda został następnie przebudowany na prototyp wersji myśliwsko–torpedowej TF.Mk II (TF – torpedo fighter, ukończony 31 marca 1943)[1]. Przebudowa polegała na dostosowaniu samolotu do przenoszenia pod centropłatem jednej torpedy lub alternatywnego ładunku bomb. Jednak, z powodu braku dostępnych silników Sabre, wybudowano jedynie dziewięć egzemplarzy wersji Mk I i dwanaście egzemplarzy Mk II.
Kolejną wersją rozwojową był samolot Firebrand TF.Mk III napędzany mniej deficytowym silnikiem gwiazdowym Bristol Centaurus VII o mocy 2400 hp. Prototyp tej wersji został oblatany 21 grudnia 1943 roku. W związku z problemami ze sterownością samolotu, zbudowano jedynie dwa prototypy (przebudowane z samolotów Mk I) i 27 egzemplarzy seryjnych tej wersji[1].
Aby wyeliminować niedostatki wersji Mk III, konstruktorzy zaproponowali powiększenie powierzchni statecznika i steru kierunku oraz odchylenie ich nieco w prawą stronę[1]. Nowy samolot otrzymał także mocniejszy silnik Bristol Centaurus IX oraz hamulce aerodynamiczne do bombardowania z lotu nurkowego. Pierwszy tak zmodyfikowany samolot został oblatany 17 maja 1945 roku. Dopiero ta wersja, nazwana Firebrand TF.Mk 4 (początkowo TF.Mk IV), została skierowana do produkcji seryjnej. Ostatnią wersją rozwojową był Firebrand TF Mk 5, różniący się od poprzedniej niewielkimi poprawkami aerodynamiki i mechaniki płatowca. Wariant TF. Mk 5A miał dodatkowo hydrauliczne wspomaganie lotek[1]. Łącznie wybudowano 102 samoloty Mk 4[1] i 68 Mk 5. Produkcję samolotu zakończono w 1947 roku.
Użycie operacyjne
Produkcja Firebranda nigdy nie była priorytetem w wojennych warunkach Wielkiej Brytanii. Pierwsze samoloty Firebrand TF Mk II zostały dostarczone do 708 Dywizjonu FAA, stacjonującego w Lee-on-the-Solent, pełniącego funkcję jednostki doświadczalnej[1]. Był to jedyny dywizjon FAA, wyposażony w Firebrandy przed zakończeniem II wojny światowej. Pierwszym dywizjonem operacyjnym, który otrzymał (1 września 1945 roku) samoloty Firebrand TF.4, był 813 Dywizjon FAA w bazie Ford. Od grudnia 1947 stacjonował na lotniskowcu HMS „Illustrious”, później HMS „Implacable”[1]. Poza tym służyły one jeszcze w 827. Dywizjonie FAA, sformowanym w grudniu 1950 i stacjonującym na Malcie, a następnie na lotniskowcach „Illustrious” (od października 1951) i HMS „Eagle”[1]. W 1953 roku zostały ostatecznie zastąpione w obu jednostkach lotnictwa floty przez samoloty Westland Wyvern.
Opis konstrukcji
Jednomiejscowy, jednosilnikowy dolnopłat konstrukcji całkowicie metalowej. Podwozie klasyczne z kółkiem ogonowym, chowane w locie. Napęd, w zależności od wersji, stanowił silnik rzędowy Napier Sabre III (F Mk I i TF Mk II) lub silnik gwiazdowy Bristol Centaurus. Uzbrojenie stanowiły cztery działka lotnicze Hispano II kal. 20 mm. W wersji myśliwsko – torpedowej samolot mógł przenosić pod kadłubem jedną torpedę o masie 839 kg lub bomby lotnicze o łącznej masie do 908 kg na dwóch zaczepach podskrzydłowych.
Przypisy
Bibliografia
- DavidD. Mondey DavidD., The Hamlyn Concise Guide to British Aircraft of World War II, London: Bounty Books, 2006, ISBN 978-0-7537-1462-1, OCLC 298398092 .
- Military History Encyclopedia [dostęp 25 marca 2009]
- p
- d
- e
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
Samoloty bombowe i torpedowe | |
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | |
Samoloty i szybowce transportowe | |
Samoloty szkolno-treningowe | |
Samoloty doświadczalne i prototypy |
- p
- d
- e
Samoloty myśliwskie i myśliwsko-bombowe | |
---|---|
Samoloty bombowe | |
Samoloty patrolowe i AEW |
|
Samoloty rozpoznawcze i walki radioelektronicznej | |
Samoloty szturmowe | |
Samoloty transportowe | |
Samoloty szkolno-treningowe | |
Śmigłowce i pionowzloty | |
Konstrukcje doświadczalne i prototypy |