Noorduyn Norseman
Noorduyn Norseman podczas lotu | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Kanada | ||
---|---|---|---|
Producent | Noorduyn Aircraft Ltd. | ||
Konstruktor | Robert B.C. Noorduyn | ||
Typ | Samolot transportowy | ||
Konstrukcja | Drewniana, część szkieletu metalowa | ||
Załoga | 1 osoba | ||
Historia | |||
Data oblotu | 14 listopada 1935 | ||
Lata produkcji | 1935-1959 | ||
Liczba egz. | 904 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | 1 tłokowy Pratt & Whitney R-1340-AN1 | ||
Moc | 1 x 600 KM (1 x 450 kW) | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 15,70 m | ||
Długość | 9,86 m | ||
Wysokość | 3,07 m | ||
Powierzchnia nośna | 30,20 m² | ||
Masa | |||
Własna | 1923 kg | ||
Startowa | 3357 kg (3420 kg z pływakami) | ||
Osiągi | |||
Prędkość przelotowa | 240 km/h | ||
Prędkość minimalna | 109 km/h | ||
Prędkość wznoszenia | 3,0 m/s | ||
Pułap | 5182 m | ||
Zasięg | 1500 km | ||
Dane operacyjne | |||
|
Noorduyn Norseman – kanadyjski jednosilnikowy samolot transportowy przeznaczony do pracy na nieutwardzonych pasach startowych. Samoloty Norseman są eksploatowane w 68 krajach na całym świecie. Ze względu na dużą odporność są używane w trudnych warunkach panujących na Antarktydzie i Arktyce.
Historia
Samolot został zaprojektowany przez Roberta B.C. Noorduyn, który posiadał duże doświadczenie z pracy dla Fokkera, Bellanca Aircraft Company i Pitcairn Aircraft Company. Celem było stworzenie jednopłatowca, który będzie umożliwiał swobodną eksploatację w trudnych kanadyjskich warunkach. Od samego początku miał on wymienne koła na narty lub pływaki. Budowa umożliwiała szybki załadunek i rozładunek towarów, oraz pozwalała na przewożenie pasażerów. Pierwszy oblot odbył się 14 listopada 1935. Jego produkcję uruchomiono w 1935 w fabryce Noorduyn Aircraft Ltd. Kolejne wersje różniły się od siebie silnikami, jednak do 1940 zdołano sprzedać jedynie 14 samolotów. Wybuch w 1939 II wojny światowej przyniósł duże zamówienia wojskowe. Samoloty służyły na wszystkich teatrach wojennych, jak również znalazły zastosowanie w rejonie Grenlandii i Alaski[1].
Po wojnie prawa do produkcji samolotu nabyła firma Canadian Car and Foundry, która stworzyła jego cywilną wersję. Ostatni egzemplarz został dostarczony do klienta w dniu 19 stycznia 1959. Ogółem wyprodukowano 903 samoloty Norseman w wersjach Mk I - Mk V (plus jeden prototyp)[2].
Wersje
- Norseman Mk I
- Prototypowy samolot o numerze CF-AYO. Został sprzedany do Dominion Skyways Ltd. i rozbił się w 1952.
- Norseman Mk II
- Jeden samolot z mocniejszym silnikiem Pratt & Whitney R-1340 Wasp SC-1 o mocy 450 kW. Otrzymał numer CF-BAU.
- Norseman Mk III
- Wyprodukowano 3 samoloty o numerach CF-AZA, CF-AZS i CF-BAU.
- Norseman Mk IV
- W 1937 samolot otrzymał silnik Pratt & Whitney Wasp S3H-1. Wyprodukowano 12 egzemplarzy.
- Norseman Mk IVW
- Wojskowa wersja zmodyfikowana w 1939 dla potrzeb Royal Canadian Air Force. Wyprodukowano 38 egzemplarzy.
- Norseman YC-64A
- Wojskowa wersja zmodyfikowana dla potrzeb United States Army Air Forces, do pracy w Arktyce.
- Norseman C-64A
- Wojskowa wersja zmodyfikowana w 1942 dla USAAF, z dodatkowymi zbiornikami paliwa. Wyprodukowano 749 egzemplarzy. Później zmieniono nazwę na UC-64A.
- Norseman JA-1
- Trzy samoloty UC-64A dostosowane do potrzeb US Navy.
- Norseman C-64B
- Sześć wodnosamolotów używanych przez Korpus Inżynieryjny Armii Stanów Zjednoczonych.
- Norseman Mk V
- Cywilna wersja wojskowego samolotu Norseman MK IV, produkowana po wojnie.
- Norseman Mk VI
- Wojskowa wersja dla potrzeb Royal Canadian Air Force. Zamówienie anulowano.
- Norseman Mk VII
- Wersja z nowym silnikiem, wzmocnionym skrzydłem i kadłubem. Nie weszła do produkcji.
Użytkownicy samolotów na świecie
Cywilni
- Argentyna
- Aviación del Litoral Fluvial Argentino
Wojskowi
- Australia
- Royal Australian Air Force - w latach 1943-1946 eksploatowała 14 samolotów.
- Holandia
- Królewskie Holenderskie Siły Powietrzne
- Izrael
- Siły Powietrzne Izraela
- Kanada
- Royal Canadian Air Force
- Kanadyjska Królewska Policja Konna
- Norwegia
- Norweskie Siły Powietrzne
- Stany Zjednoczone
- United States Army Air Forces
- United States Air Force
- Szwecja
- Szwedzkie Siły Powietrzne
- Wielka Brytania
- Royal Air Force
Przypisy
- p
- d
- e