Wykres funkcji

Wykres funkcji f ( x ) = x 3 9 x . {\displaystyle f(x)=x^{3}-9x.}

Wykres funkcji – potocznie graficzne przedstawienie funkcji. Ogólniej, w matematyce wykresem funkcji f : X Y , {\displaystyle f\colon X\to Y,} gdzie X {\displaystyle X} i Y {\displaystyle Y} są dowolnymi zbiorami, nazywamy podzbiór S X × Y {\displaystyle S\subset X\times Y} dany wzorem:

S = { ( x , f ( x ) ) : x X } . {\displaystyle S=\left\{{\big (}x,\;f(x){\big )}\colon x\in X\right\}.}

Argumentem nie musi być liczba rzeczywista, równie dobrze argumentem może być element przestrzeni wielowymiarowej, to samo odnosi się do zbioru Y . {\displaystyle Y.} Przykładowo, gdy f : R n R m {\displaystyle f\colon \mathbb {R} ^{n}\to \mathbb {R} ^{m}} to S = { ( x , f ( x ) ) : x R n } R n + m . {\displaystyle S=\left\{{\big (}x,\;f(x){\big )}\colon x\in \mathbb {R} ^{n}\right\}\subseteq \mathbb {R} ^{n+m}.}

Inaczej: jest to zbiór par wszystkich elementów dziedziny oraz elementów na które funkcja f {\displaystyle f} przeprowadza elementy dziedziny. Takie określenie wykresu funkcji daje nam identyczność funkcji i jej wykresu, jeśli przyjmiemy również popularną definicję formalną samej funkcji.

Mając dany wykres funkcji jednej zmiennej o wartościach rzeczywistych można odczytać miejsca zerowe funkcji, punkty ekstremalne i osobliwe oraz ustalić własności takie jak monotoniczność czy okresowość.

Przykłady

  • Dla funkcji f : U V , U , V R {\displaystyle f\colon U\to V,\quad U,\;V\subset \mathbb {R} } jednej zmiennej wykresem są wszystkie punkty postaci
( u , v ) U × V , {\displaystyle (u,v)\in U\times V,} gdzie u U R {\displaystyle u\in U\subset \mathbb {R} } oraz v = f ( u ) V R . {\displaystyle v=f(u)\in V\subset \mathbb {R} .}
Jest to podzbiór płaszczyzny przedstawiany zwykle w układzie współrzędnych kartezjańskich[1].
  • W przypadku funkcji dwóch zmiennych
f : X × Y Z , X × Y R 2 , Z R , {\displaystyle f\colon X\times Y\to Z,\quad X\times Y\subset \mathbb {R} ^{2},\quad Z\subset \mathbb {R} ,}
wykresem funkcji f {\displaystyle f} są wszystkie punkty postaci
( x , y , f ( x , y ) ) R 3 . {\displaystyle {\big (}x,\;y,\;f(x,\;y){\big )}\in \mathbb {R} ^{3}.}
Jeżeli funkcja jest ciągła, a dziedzina jest obszarem na płaszczyźnie, to wykres tej funkcji jest powierzchnią „zawieszoną” nad tym obszarem.

Zobacz też

Przypisy

  1. wykres funkcji, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-08-22] .
  • p
  • d
  • e
Funkcje matematyczne
pojęcia podstawowe
obraz
  • zbiór wartości
przeciwobraz
  • poziomice, in. warstwice
  • miejsca zerowe
  • jądro funkcji
  • mały obraz
typy (rodzaje)
ogólne
ciągi
inne funkcje jednej zmiennej
funkcje wielu zmiennych
funkcje zdefiniowane
samą przeciwdziedziną
działania algebraiczne
odmiany działań
jednoargumentowych
funkcje zdefiniowane
zbiorem wartości
zdefiniowane porządkiem
zdefiniowane algebraicznie
inne funkcje
pojęcia określone
głównie dla działań
jednoargumentowych
złożenie funkcji
(superpozycja)
przypadek działań
jednoargumentowych
inne przypadki
struktury
definiowane funkcjami
inne powiązane
pojęcia
twierdzenia
uogólnienia