Bell P-59 Airacomet
Dane podstawowe | |||
Państwo | Stany Zjednoczone | ||
---|---|---|---|
Producent | Bell Aircraft Corporation | ||
Typ | odrzutowy samolot myśliwski | ||
Konstrukcja | całkowicie metalowa | ||
Załoga | 1 | ||
Historia | |||
Data oblotu | 1 października 1942 | ||
Lata produkcji | 1943–1944 | ||
Wycofanie ze służby | 1950 | ||
Liczba egz. | 63 szt. | ||
Dane techniczne | |||
Napęd | 2 silniki odrzutowe General Electric I-A | ||
Ciąg | 7,11 kN każdy | ||
Wymiary | |||
Rozpiętość | 13,87 m | ||
Długość | 11,63 m | ||
Wysokość | 3,76 | ||
Masa | |||
Własna | 3600 kg | ||
Startowa | 5760 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. | 664 km/h | ||
Prędkość wznoszenia | 16,2 m/s | ||
Pułap | 14 000 m | ||
Zasięg | 390km | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
1 działko 37 mm 3 km 12,7 mm | |||
Użytkownicy | |||
USA, Wlk. Brytania | |||
Rzuty | |||
|
Bell P-59 Airacomet – amerykański samolot myśliwski zaprojektowany i zbudowany w okresie II wojny światowej. Prototyp XP-59A był pierwszym amerykańskim samolotem odrzutowym, jego pierwszy lot odbył się 1 października 1942.
Dowództwo USAAF uznało osiągi samolotu za niewystarczające i kontrakt na produkcję Airacomet został anulowany po zbudowaniu mniej niż połowy zamówionych samolotów. Pomimo że P-59 nigdy nie został użyty bojowo, stanowił on krok milowy w historii amerykańskiej awiacji i na podstawie doświadczeń z jego konstrukcją powstała nowa generacja samolotów napędzanych silnikami turboodrzutowymi – był to pierwszy samolot myśliwski z tego typu silnikiem, w którym wloty powietrza do silnika i sam silnik znajdowały się w kadłubie samolotu.
Historia powstania
W kwietniu 1941 dowódca Sił Powietrznych Armii Stanów Zjednoczonych Henry H. Arnold był jednym z gości zaproszonych do obejrzenia lotu brytyjskiego odrzutowca Gloster E.28/39. 4 września tego roku firma General Electric została poproszona o zbudowanie amerykańskiej wersji silnika odrzutowego, a dzień później Lawrence Bell otrzymał zamówienie na samolot z tymże silnikiem. W ramach dezinformacji (między innymi aby nie dzielić się z Wielką Brytanią wynikami badań naukowych według ustaleń tzw. Misji Tizzarda) samolot otrzymał fikcyjne oznaczenie XP-59A, które wcześniej było użyte do oznaczenia innego samolotu Bella. Prace projektowe zakończono 9 stycznia 1942, a w marcu (zanim jeszcze ukończono budowę prototypów) USAAF zamówił 12 przedprodukcyjnych wersji tego samolotu pod oznaczeniem YP-59.
Pierwszy XP-59 dotarł na lotnisko Muroc Army Air Field (obecnie Edwards Air Force Base) 12 września 1942. W czasie jego transportu założono na samolot fałszywe śmigło w celu zamaskowania prawdziwej natury XP-59. Pierwszy, krótki i nieoficjalny lot odbył się 1 października, kiedy samolot na krótko oderwał się od ziemi w czasie testów silnika, pierwszy oficjalny lot odbył się dzień później. W czasie trwających ponad miesiąc testów trzech pierwszych prototypów ujawniono szereg problemów związanych z tym samolotem – przede wszystkim związanych z niedoskonałościami silnika, ale także z niedoskonałymi osiągami XP-59. Pomimo tego, zanim jeszcze zbudowano 12 zamówionych wcześniej YP59, w czerwcu 1943 USAAF zamówiło 80 sztuk tego samolotu pod oznaczeniem P-59A Airacomet.
Historia operacyjna
Przedprodukcyjne YP-59A otrzymały silniki o większej mocy niż prototypowe XP-59 ale prędkość samolotu wzrosła o zaledwie 5 mil na godzinę (8 km/h). Jeden z tych samolotów (numer seryjny 42-22611) został przekazany do RAF-u w zamian za brytyjski samolot Gloster Meteor. W porównaniu z ówczesnymi brytyjskimi myśliwcami odrzutowymi angielscy piloci bardzo nisko ocenili konstrukcję amerykańską (we wcześniejszych testach YP-59A przegrał ze śmigłowym myśliwcem P-51 Mustang).
Ostatecznie, zanim kontrakt został anulowany przez USAAF, w fabrykach Bella zbudowano 50 produkcyjnych egzemplarzy tego samolotu w dwóch odmianach – P-59A i P-59B. Obie wersje zostały uzbrojone w działko kal. 37 mm i trzy karabiny maszynowe kal. 12,7 mm. W samoloty te został wyposażony dywizjon myśliwski 412th Fighter Group w celu zaznajomienia się pilotów z obsługą i charakterystyką samolotów odrzutowych. Nigdy jednak nie wzięły one udziału w działaniach bojowych.
Bibliografia
- Michał Fiszer, Jerzy Gruszczyński Bell P-59 Aircomet – pierwszy odrzutowiec USAAF, cz. I i II, w: Nowa Technika Wojskowa nr 11/2005 i 12/2005, ISSN 1230-1665
- p
- d
- e
Oznaczenie producenta |
| ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Typy |
|
- p
- d
- e
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
Samoloty bombowe i torpedowe | |
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | |
Samoloty szkolne | |
Samoloty transportowe i szybowce | |
Śmigłowce | |
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne |
|
- Britannica: technology/P-59A
- SNL: Airacomet