Ardagai zapal
Ardagai zapala | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Irudi gehiago | ||||||||||||||||||||||||||||
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
Ordena | Polyporales | |||||||||||||||||||||||||||
Familia | Ganodermataceae | |||||||||||||||||||||||||||
Generoa | Ganoderma | |||||||||||||||||||||||||||
Espeziea | Ganoderma applanatum Pat., 1887 | |||||||||||||||||||||||||||
Basionimoa | Boletus applanatus | |||||||||||||||||||||||||||
Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Ardagai zapala (Ganoderma applanatum) zuhaitzen enborretan bizi den Ganodermataceae familiako onddoa da.[1] Egur haragia du, sukaldaritzarako interesik gabea. Txinako medikuntza tradizionalak erabiltzen du tuberkulosia tratatzeko, hestegorriko minbizia, eta bestelako minbiziak, propietate antibiotiko, antihemorragiko eta inmunologikoengatik.
Deskribapena
Kapela: 6 eta 70 cm-ko bitarteko diametrokoa, zirkuluerdi formakoa, laua, 10 cm arteko lodierakoa, gainazal mailatua edo bozeldua, ildo zentrokideekin. Estaldura gogorra, mehea, matea, batzuetan pitzatua, arrexka argi kolorekoa hasieran, ondoren gaztaina-gorrixka kolorekoa edo arre-grisaxka, esporek marroi-gorrixkaz hautseztatuta. Ertza lodi samarra, zuria hasieran, horia ondoren eta amaieran koloreztatua.
Himenioa: Hodi geruzatuak, urteko geruzetan, aurrekotik bereiziak, haragi geruza arre-gorrixka fin batekin. Poro txikiak, biribilak, gaztetan zuriak, ukitzean arrez zikintzen dira, zahartuaz arre-gorrixkak bihurtzen dira.
Hanka: Ez dauka.
Haragia: Mehea, kortxoaren antzekoa, harroa, feltroduna, kanela ilun kolorekoa edo marroi-gorrixka, helduaroan infiltrazio zuriak izaten ditu, eta itxura marroixka ematen diote.[2]
Etimologia: Ganoderma terminoa antzinako grekozko "ganos" hitzetik dator, distira esan nahi duena eta azala esan nahi duen "derma" hitzetik. Applanatum epitetoa latinetik dator, zapal esan nahi duen "aplanatus" hitzetik.
Jangarritasuna
Ez da jangarria.[3]
Nahasketa arriskua
Ganoderma adspersum delakoarekin, honek azal askoz lodiagoa du, 1-2 mm (0,2-0,5 mm Ganoderma applanatum delakoak).[4]
Sasoia eta lekua
Urte osoan, saprofitoa, enbor hiletan edo zuhaitz hostoerorkorrak parasitatzen, ahulguneetan edo zaurietan. Pagoetan, haritzetan eta zurkaitzetan arruntagoa; urria erretxinadunen zuhaitzetan.[5]
Banaketa eremua
Mundu osoan barreiatzen da, kontinente guztietan zehar, Antartikan izan ezik, eta habitat ugaritan garatzen da.[6]
Galeria
Erreferentziak
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 622 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 486 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 557 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 133 or. ISBN 84-87997-86-4..
- ↑ Ganoderma applanatum: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.
Kanpo estekak
- Datuak: Q774576
- Multimedia: Ganoderma applanatum / Q774576
- Espezieak: Ganoderma applanatum